Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Wojciuk,Kulturawteoriachstosunkówmiędzynarodowych
29
tegicznejdajesięanalityczniepołączyćzmodelemograniczonejracjonalności.
Uczestnicyracjonalniekalkulują,jednakposługująsięjegozdaniemopartymi
nafundamentachkulturowychheurystykach,byuprościćrzeczywistość
14
.
Oznaczato,żeuproszczonereguływnioskowania,którymiludziebezwiednie
posługująsię,skracającprocesmyślowy,mającharakterkulturowyiniesą
jednolitedlawszystkich.Różniąsięmiędzygrupamiludzkimi,stądzastoso-
wanieteoriigierdoanalizystrategiiposzczególnychgraczynapotykaniekiedy
ograniczeniawpostacikulturowoodmiennychheurystyk.Azatem,włączenie
kulturystrategicznejnieoznaczaautomatycznieodrzuceniazałożeniaoracjo-
nalnościuczestników,jednakprzeciwstawiasięahistorycznej,akulturowej
metodzieanalizystosunkówmiędzynarodowychwduchurealizmu.Reakcją
samychrealistównazmiany,którezaszływbadanejprzeznichrzeczywistości,
aktórychdotychczasowateorianiebyławstanieaniprzewidzieć,aniprze-
konującowyjaśnić,byłowłączeniedoanalizynowychzmiennych,wszczegól-
nościtychuwzględniającychwewnętrznykontekstpaństwa.Analizującróżne
obszarypodkątemkultury,zwróconoprzedewszystkimuwagęnazjawiska
nacjonalizmuorazczynniketniczny,aostatniotakżereligijny
15
.Ruchtenbył
wyrazistymodejściemodsystemowejteoriiWaltzaipoczęścimieścisię
wnurcieneoklasycznegorealizmu
16
.
Korektywsamymrealizmienastępowałypowoliiniepowstrzymały
ogromnejfalikrytyki,jakiejzostałonpoddanywlatach90.XXwieku.Po-
szukującjejźródeł,wskazujesięoczywiścienazjawiskaempiryczne,wszcze-
gólnościzakończeniezimnejwojny,którespowodowało„rozmrożenie”
konfliktówetnicznych,nacjonalizmów,zmuszającdyscyplinędoprzemyślenia
swoichzałożeń,ukształtowanychjeszczewczasachzimnowojennych.Wczasie
konfrontacjidwóchsupermocarstwwcentrumzainteresowaniabyłopaństwo,
pozimnejwojnieokazałosię,żedominujące,państwocentryczneteorienie
przewidziałyinietłumacząwydarzeń,którewystąpiłyporoku1989
17
.Nie-
obecnościkulturywstosunkachmiędzynarodowychsprzyjałateżprzezlata
dominacjapozytywizmuipreferencjadlapodejśćmocnougruntowanychwme-
todologiiempirycznej,zwłaszczailościowej,którajakdotąd,ztrudemradzi
sobiezbadaniemzjawiskkulturowych.Krytykapozytywizmu,ruchpostpozy-
tywistycznyipowrótzainteresowanianormatywizmemsprzyjałypodjęciu
14
A.I.Johnston,CulturalRealism...,s.1.
15
J.Snyder(red.),ReligionandInternationalRelationsTheory,NewYork2011.Pracata
dotyczynietylkorealizmu,aletakżeinnychpodejśćteoretycznychwstosunkachmiędzyna-
rodowych,takichjakneoliberalizmikonstruktywizm.
16
A.Wojciuk,Dylematpotęgi.Praktycznateoriastosunkówmiędzynarodowych,Warszawa
2010,s.68-77.
17
Y.H.Ferguson,R.W.Mansbach,Thepastaspreludetothefuture?Identitiesandloyaltiesin
globalpolitics,w:Y.Lapid,F.Kratochwil(red.),TheReturnofCultureandIdentityinIRTheory,
Boulder,CO1996,s.21.
