Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedsłowie
Pracamasprzyjaćposzerzeniuwiedzykreatorówomożliwościipotrzebie
powszechnegokorzystaniazdóbrkulturyisztukiprezentowanychwwymiarze
instytucjonalnymlubwśrodowiskuotwartym.Zamysłemmoimbyłorównież
upowszechnieniesztuki,nadewszystkowśrodowiskumłodzieży,któratylko
okazjonalnie(wyjściaszkolne)korzystazofertyinstytucjikultury,zpowodu
deficytówwychowawczychnieprzejawiabowiempotrzebypowszechnegowniej
uczestnictwa.
Wprezentowanymopracowaniutokulturaisztukaodgrywająkluczowąrolę
wopisywanymprocesieedukacyjnymiwychowawczymrealizowanymwszkole
orazwprzestrzeninajbliższegośrodowiska.Włączamwspomnianeterminy,bo
oznaczająone-wmoimgłębokimprzekonaniu-pożądanedobra,zktórychnie
tylkomożna,alenależynieustannieczerpać,uzyskawszyuprzedniookreśloną
świadomośćiumiejętnośćkorzystaniazowychdóbr.Kulturapostrzeganajako
dobrojestnietylkodobremwspólnym,aletakżezespołemzweryfikowanych
pokoleniowodoświadczeń,zktórychjednostkamożeipowinnawdostępnym
dlasiebietrybieczerpaćwzoryreagowania,wartościowania,relacji,motywa-
cji,zachowańitp.,wwynikuktórychustalaonawłasneindywidualnewięzi
isposobyodnoszeniasiędoinnychludziorazichwytworów,przedmiotów,
idei,pojęć,zasobówjęzykowych.Kulturanieregulujerelacjitylkowgrupach
znanychlbliskichlpokrewnych,aletakżewodmiennychlobcychkulturachoraz
wświecienatury(Kosowska,2005,7-8).
Współczesneodczytaniekulturyijejcelówwperspektywiespołecznego
funkcjonowaniajestzasadniczozbieżnezokreśleniemEdwardaTylora,który
identyfikująckulturęzcywilizacją,wskazywałnajejmożliwościwzakresie
kształtowaniawarunkówżyciakolejnychpokoleńjakonwyłaniającąsię”zob-
szaruetnografii,ujawniającąogólnylszerokizakresdefiniowanejkategorii.
nKultura,czylicywilizacjawnajszerszymznaczeniuetnograficznym,jestto
pojęcieobejmującewiedzę,wierzenia,sztukę,moralność,prawo,obyczajeiinne
zdolnościiprzyzwyczajeniazdobyteprzezczłowiekajakoczłonkaspołeczeń-
stwa”(Tylor,1896,15).Określenietowyraźnieujawnia,żekulturatozarówno
cechyosobowościoweczłowieka,jakirzeczywistośćwypracowanaprzezniego
przezlatadoświadczeń.PodobniepostrzegałkulturęStefanCzarnowski,wska-
zującdorobekspołeczny,którymożnarozumiećjakomaterialneiniematerialne
zdobyczeewolucyjno-rozwojoweczłowieka,jakiistotękultury.Pisałon,że
kulturatoncałokształtzobiektywizowanychelementówdorobkuspołecznego,
wspólnychszeregowigrupizracjiswejobiektywnościustalonychizdolnych
rozszerzaćsięprzestrzennie”(Czarnowski,1956,t.1,20).Wtymkontekście
starałamsięukazaćwartośćkulturyisztukiorazpotrzebęrozwinięciaiupo-
wszechnieniaedukacjimłodegopokoleniawtymzakresie,byzdolnościinabyte
doświadczeniapozwoliłyobecnieiwprzyszłościjaknajsprawniejibezpiecznie
kreowaćcywilizacjęwspólnotspołecznych.Podczasrozważańwzakresie
kultury,anadewszystkosztuki(jejposzczególnychdziedzin)wperspektywie
11
