Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
JanP.Hudzik
niozamożnejburżuazji.Noweinstytucjesztukiwniczymnieprzypominałydawniej-
szych-kościołówipałaców.Zajęłysięprodukcjąwiedzypoświęconejtylkosztuce
-aniecelomzlokalizowanympozanią,którymmiałaonasłużyć,czymecenasom,
którympowstaniemiałazawdzięczać-jejupowszechnianiem,wprowadzaniemdo
gryrynkowej,pozycjonowaniemwtejgrzeposzczególnychnazwiskartystóworaz
cenichwytworów.Instytucjetezawiązująsiećwskalimiędzynarodowej,zaczynają
określaćdominujące/modnetrendywsztuce,któreprzenikajądomediówikultury
popularnej,inspirująinnychartystów-malarzy,pisarzy,muzyków.Posłużmysię
przykłademMaurice’aRavela,artystyemblematycznegodlaopisywanegoprocesu:
konserwatoriumparyskieopuszczapopięciubezskutecznychpróbachuzyskaniasty-
pendiumPrixdeRomenastudiawAcadémiedesBeaux-Arts,kilkalatpóźniejstaje
sięwspółzałożycielemtowarzystwapopierającegonowąmuzykę(SociétéMusicale
Indépendante,1909rok),w1920roku,chcącbronićswejniezależnościtwórczej,
odmawiaprzyjęciaprzyznanejmuprzezrządfrancuskiLegiiHonorowej.Całeto
dyskursywnepolesztuki,jakchciałbymnazwaćinstytucjonalneijęzykoweramyjej
funkcjonowania,wytwarzajejznaczeniaiwartości.
Sztukanowoczesnapowstajewięcwśrodowiskuwybitnierefleksyjnym,świado-
mymjejkonstrukcyjności.Brzmitoosobliwie-sztukazdefinicjizawszeprzecież
jestjakimśludzkimwytworem,nawetwpostacinrzeczyznalezionych”,odpoczątku
rozważańnadniąbyłarozpoznawanajakotechne.Radykalna-taktrzebabyjąoce-
nić-konstrukcyjnośćsztukinowoczesnejwiążesięzmomentemjejoderwaniasię
odtradycji,przekroczeniazastanych-tradycjąwłaśnieuświęconych-sposobówjej
tworzeniaipostrzegania.Nowoczesnarefleksyjnośćoznaczadlasztukijejdesakra-
lizację,jeślibyrozumiećprzeztouwolnieniesięodzasadymimesisprzeztakieele-
menty,jakabstrakcyjność,eksperymentalność,deformacyjnośćczyprzypadkowość.
Jesttomożliwetylkowkulturzeposttradycyjnej,wktórejwiedzazastępujennaturę”
iprzejmujedotychczasjejtylkoprzypisywanąsiłęiwładzę.Twórcyiużytkownicy
sztukinowoczesnejtozatemludziewiedzy-onimusząbyćzapewnepodmiotami
kulturywiedzy.
Jakdotądwszystkowydajesięjasne.Nadalotwartepozostajejednakpytanie,
ojakiejwiedzyiojakiejkulturzemusibyćtumowa,żebypołączenieobydwutych
pojęćdałowrezultaciesensownącałość-nowepojęciemająceswójmożliwiewy-
raźniezakreślonyprzedmiotodniesieniaorazodpowiedniąsiłęwyjaśniającą?Py-
tanietymbardziejzasadne,żeżyjemywtakzwanymspołeczeństwieopartymna
wiedzy-możnasięwięcobawiać,żeskonstruujemypojęcietakbardzonabrzmiałe
semantycznie,iżwrezultaciepozbawioneznaczenia.Wszyscyjakąświedzęoświe-
cieposiadamy.Rzeczwznalezieniu-ustaleniu-pewnychdystynkcji.
Sprawabynajmniejniejestłatwa,itonietylkowobecnaszegocodziennegoprak-
tykowaniaczyuprawianiakulturywiedzy(cokolwiekpojęcietomiałobyoznaczać),
aletakżewobecstanuwiedzynajejtemat.Gdyzajrzymydobazdanychzzakresu
literaturyfachowej-socjologicznej,historycznej,filozoficznej,ekonomicznejiinnej
-traktującejokulturze/kulturachwiedzy(knowledgecultures,Wissenskulturen),to
przerażajejogrom.Niezmierzonośćwiedzyokulturzewiedzy,sposobachrozumie-
niatego,cozawiedzęikulturęuchodzi,zdajesięchybatylkopotwierdzać,żejest
