Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zabawa–icoztegowynika?
13
związaneztąszerokąsferąaktywnościczłowieka.Przedstawmypokrótcegłówne
wątkizawartewposzczególnychtekstach.
Pierwszączęśćksiążkistanowiąartykułybędąceswegorodzajuwprowadzeniem
teoretycznym.OtwierająstudiumprofesoraTadeuszaPalecznegopoświęconetrans-
gresyjnościwspółczesnejzabawy.Autor,posiłkującsięprzykładamipopularnych
ostatnioruchówsubkulturowych,takichjakemoczygothic,uzasadniatezę,żesą
oneprzejawemtransgresjiwkulturze,mającejwyrażaćprotestwobecdominującej
masowejkulturypopularnej,ajednocześnieumożliwiaćzachowanieodrębności
ioryginalnościwobectakzwanegomainstreamu.Autorszkicujeobrazwielokultu-
rowegospołeczeństwapostindustrialnego,wktórymbogactwoprojektówtożsamoś-
ciowychrealizujesięwoptycehedonistycznej.
Kolejnyartykuł,autorstwaRyszardaKantora,uznaćmożnazaprzestrogęprzed
utożsamieniemzabawyzrozrywką.Antropolog,znanyrównieżjakoredaktorperio-
dykunZabawyiZabawki”,wychodzącodrefleksjiJohanaHuizingiorazWincentego
Okonia,odwołujesiędozjawiskapuerylizmu,widocznegowpostawieokreślanej
mianemnsyndromuPiotrusiaPana”.Badaczdostrzegaparalelęmiędzykreowaniem
nawykówkonsumpcjonistycznychawzrastającympoziomemniedojrzałościspołe-
czeństwa.IdączaJamesemE.Combsem,konstatuje,żedzisiejszyświatzasługuje
wręcznanazwęncywilizacjizabawy”,czegojednaknienależytraktowaćzbytop-
tymistycznie.
Podobną,krytycznąwobecwspółczesnejkulturytezęwysuwaPawełCieślarek,
opierającsięnaprzemyśleniachChristopheraLaschaczyNeilaPostmana.Autor
skupiasięprzedewszystkimnamediach,którejegozdaniempozostająwsłużbie
przemysłurozrywkowegoiniewoląludziXXIwieku.Tenciekawytekstkażesię
zastanowićnadsamoświadomościąnaswszystkich,korzystającychzdobrodziejstw
przemysłurozrywkowego.
Wspomnianepowyżejartykułyłączysilnepodkreślanieróżnicypomiędzyroz-
rywkąazabawą.JakpisałHuizinga,zabawanależydonżyciapoważnego”.Kantor
ujmujetęheterogenicznośćnastępująco:nzabawairozrywkaniesątożsame,pierw-
szepojęciezawieraipodkreślasilnypierwiastekaktywności,drugiekładzienacisk
nabierność,odbiór”29.Oilezabawieprzypisywanyjestwalorpozytywny,otyleroz-
rywkawrozważaniachwspomnianychautorówniesiezsobąniebezpieczeństwout-
ratykontrolinadżyciemipoddaniasięmanipulacjiograniczającejwolnośćdosamo-
stanowienia.DobrąilustracjędlategostwierdzeniamożestanowićpowieśćBenoit
Duteurtre’apt.Miastoszczęścia30.Rzeczdziejesięwjednejzeuropejskichstolic,
wktórejKompania-światowyliderturystykikulturowej-wykupujehistoryczne
centrum,bystworzyćwnimparkrozrywki.Ludziemieszkającynaobszarzenowe-
goparkumogąwnimpozostaćpodwarunkiem,żeichżyciestaniesiępracą:mają
przebieraćsięwhistorycznekostiumyipracowaćdlaKompaniijakożyweobiekty
29R.Kantor,Społeczeństwokonsumpcjizabawy.Przypadekpolski,[w:]Wążwraju.Zabawawspo-
łeczeństwiekonsumpcyjnym,red.R.Kantor,T.Paleczny,M.Banaszkiewicz,WydawnictwoUniwersytetu
Jagiellońskiego,Kraków2011,s.31.
30B.Duteurtre,Miastoszczęścia,tłum.A.Michalska,OficynaLiterackaNoirSurBlanc,Warszawa
2009.
