Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
50
AnnaBurzyńska
Wprawdziewponowoczesnądebatęnadteoriązaangażowa-
nebyłyrozmaiteorientacjepoststrukturalistyczne,jednaknie-
wątpliwiepalmępierwszeństwawtymwzględzie-nietylko
zuwaginaradykalnośćkrytyk,lecztakżezewzględunaich
skuteczność-przyznaćnależydekonstrukcjonistom.Dokry-
zysu,anastępnierozpadumonolitycznegomodeluteoriinowo-
czesnejwnajwiększymstopniuprzyczyniłasiędekonstrukcja
Jacques’aDerridyidekonstrukcjonizmamerykański.Jakopro-
gramowoantydualistycznystylmyślenia,dekonstrukcjapodwa-
żyłabowiemprzedewszystkimpodstawowąstrukturęzhierar-
chizowanychopozycji,zapewniającychteoriigwarancjestabil-
ności,neutralnościiuniwersalności.Dekonstrukcjoniścipoddali
wwątpliwośćzwłaszczasensownośćteoretycznychprzymu-
sównakładanychnapraktykiinterpretacji,wykazującprzede
wszystkimzłudnośćmodeliokreślającychwarunkimożliwości
odczytywaniatekstówliterackich,orazarbitralnośćregułdeter-
minującychprocesylekturyiobwarowującychichprzebiegco-
razbardziejodległymiodrzeczywistościnkryteriamipopraw-
ności”.Zdecydowaniezakwestionowaliteżponadhistoryczną
uniwersalnośćitrwałośćtezteoretycznych.Wreszcie-podwa-
żylineutralnośćjęzykateorii(wobecjęzykaliteratury),atakże
samąmożliwośćutrzymywaniateoretycznegodystansuinczy-
stości”pozycjiteoretycznej.Przekonanieomożliwościosądza-
niaczegokolwiekzneutralnejlubnieusytuowanejpozycjiteo-
retycznejuznalionizajednoznajbardziejzłudnychprzeświad-
czeńnowoczesnejteorii.Dekonstrukcyjnelekturybezlitośnie
ujawniałysztuczność,anawetcałkowitąbezzasadnośćwielu
koncepcjiteoretycznych,podawaływwątpliwośćsensowność
teoretycznychroszczeń:pretensjedouniwersalnościisystemo-
wości,skłonnośćdototalizacjiiobiektywizacji.JacquesDerri-
daidekonstrukcjoniściamerykańscypodważylirównieżarbi-
tralnośćiautorytatywnośćteoretycznychorzeczeń,aprzewar-
tościowującrelacjęmiędzyteksteminjęzykamizewnętrznymi”
-zakwestionowalidogmatsterylnościmetajęzyków11.
11Szczegółowoopisywałamcałytenproceswksiążcept.Dekonstrukcja
iinterpretacja,Kraków2001.
