Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AleksandraBorowiec
kobietypowinnymiećmożliwośćpodejmowaniadecyzjidotyczącychaborcji.73,4%
populacjiuznajeistnienieokolicznościdopuszczającychaborcję25.Zbliżonaliczbare-
spondentówuważa,iżKościółniepowinienmieszaćsiędokwestiiaborcji(39,7%),
natomiast38,9%uważa,żepowinien.Około20%niepotrafizająćzdecydowanegosta-
nowiskawtejsprawie.Wtymmiejscuwartoodnotowaćzarazem,żebadaniasocjo-
logiczneujawniłyistnienieogromnegokredytuzaufania,jakimChorwacidarząKoś-
ciółkatolicki.WśródwieluinnychinstytucjiobecnychwpaństwieKościółjestmimo
wszystkonasamymszczycie:aż84,5%deklarujeswojezaufaniedoKościołainstytu-
cjonalnego.Tymczasempołowatych,którzydeklarujązaufanierównocześnieodmawia
prawaKościołowidozajmowaniastanowiskawkwestiidlategożKościołazasadniczej!
(Dlaporównania:zsondażuprzeprowadzonegowPolsce[CBOS]wynika,żew1999
roku86%dorosłychPolakówopowiadałosięzaaborcjąwsytuacjizagrożeniażycia
matki,zaś77%wsytuacjizagrożeniazdrowiamatki).Podobnie,jakwprzypadkuPolski
iNiemiec,równieżprzezChorwacjęprzetoczyłasięfaladyskusjizwiązanychzaborcją
–wChorwacjiwywołałająpropozycjazmianyprawaz1978roku(1995r.).Chorwacja
odziedziczyłarozwiązaniaprawne(liberalnewkwestiiaborcji)powcześniejszymsy-
stemiepolitycznym;prawotobyłoefektemodgórniepodjętejdecyzjipolitycznej.Przy-
znawałokobieciewolnośćdecyzjiwkwestiinarodzin,pozwalałonaprzerwanieciąży
dokońca10tygodnia,natomiastspecjalnakomisjamogłazezwolićnadokonanieabor-
cjipo10tygodniu,jeżelistwierdzono,żeciążazagrażażyciuizdrowiukobiety,jeżeli
stwierdzonopoważneupośledzeniapłodu(fizycznebądźpsychiczne),wprzypadkucią-
żywwynikugwałtu,wykorzystaniaosobyniepełnosprawnej,wykorzystaniastanowiska
(statusu),wykorzystaniadzieckaiwprzypadkukazirodztwa26.Dyskusjata,będącaefek-
temprzemiandemokratycznych,wcześniejbowiemniebyłomowyodebaciepublicznej
natentemat,itozudziałemKościoła,ujawniłaistnieniewspołeczeństwietrendów
prolifeiprochoice:tenpierwszyuaktywniłsię,naprzykładwdziałalnościks.Ante
Bakoviciairuchunarzeczżycia(drAntunLisec)orazdziękigrupieutworzonejprzez
lekarzyopowiadającychsięzazakazemaborcji.Ichdziałalnośćzwiązanajestztowarzy-
stwemHrvatskokatolićkolijećnićkodrużtvo,któregosązałożycielami.Socjologowie
podkreślająswoistąspecyfikęchorwacką:wStanachZjednoczonychAmerykiśrodo-
wiskaantyaborcyjnetworzągłówniekobiety,wChorwacjijestodwrotnie–zaborcją
walcząmężczyźni(wyjątkiemjestdrRužicaČavar).Drugąstronęreprezentująprzede
wszystkimorganizacjekobieceicociekawe–stowarzyszeniahomoseksualistów,np.
Iskorak.Narzeczaborcjidziałająpozatymgrupyaktywistekfeministycznych,jaknp.
organizacjaB.a.b.e–Budiaktivna,budiemancipirana,założonaw1994roku27.Publicz-
25ZbadańopublikowanychprzezP.M.ZulehneraiH.Denzawynika,że91%Europejczykówuspra-
wiedliwiaaborcjęwsytuacjizagrożeniażyciakobiety,79%gdyzachodziprawdopodobieństwourodzenia
dzieckazanomaliamirozwojowymi,42%gdyparamałżeńskaniechcedziecka,29%gdykobietajestnie-
zamężna[w:]WieEuropalebtundglaubt:EuropäischeWertestudie–Tabellenband,Patmos,Wien1993,
s.139.Przytaczamza:S.Baloban,G.Črpić,Pobaćajimentalitetudrużtvu,„Bogoslovskasmotra”68(1998),
br.4,s.641–654.
26PrawokarneRepublikiChorwacjiobowiązująceod1997rokuprzewidujekaryod6miesięcydo10
latwięzieniazaprzeprowadzenieaborcjiwsposóbsprzecznyzprawem.
27Gdyw1995rokuMinisterstwoZdrowiaprzedstawiłodokumentNacrtprijedlogazakonaoprekidu
trudnoće,któryniewszedłpodobradyparlamentu,atakżepóźniej,w1997r.,kiedytękwestięnawniosek
HSP(ChorwackaPartiaPrawa)ponownieprzedłożonododyskusji,tom.in.B.a.b.e.walczyłyoto,byaborcja
niezostałaprawniezakazana.Socjologowietwierdzą,żenieistniejemożliwośćdialoguobustron:zwolen-
36
