Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Introduction
errantd’ElieWiesel22)oulesouvragesrelevantdelalittératurenonfictionnelle,
commelereportage(LeJuiferrantestarrivéd’AlbertLondres).
Noustenonsàsignalerquedanslapremièrepartiedenotreétude,nous
nousproposonsd’aborderlesquestionsquivalentdeséclaircissementsnéces-
saires.Etantdonnéleserreursquiapparaissentdanscertainesétudes,ilsemble
importantsoitderectifierlesfaussesinformations(tellesquelaconstatationde
GastonParisqui,ens’appuyantuniquementsurlemétierdeCartaphilus,pré-
tendquecelui-ciestRomain),soitdedissipercertainesconfusions.Àdirevrai,
ilarrivefortsouventquel’onconfondedeuxfigurescomplètementdifférentes:
celledeMalchusquisaintPierrecoupel’oreilledroitedanslejardindes
Olivierspendantl’arrestationduChrist)etcelled’unserviteurdugrand-prêtre
quigifleJésuslorsdesoninterrogatoirechezAnne.Bref,lapartieintroduc-
tivedelaprésentemonographieparaîtunlieuconvenablepouraccomplircette
tache,sonobjectifétantnonseulementderappelerengrosquelquestextes
choisisrelatifsauJuiferrantpubliésavantlapériodesurlaquellesefocalise
notreexamen,maisaussideprésenterl’évolutiondelalégendemême.
ConcernantlesécritsquiprécèdentleXXesiècle23etquenousmentionnons
danslapremièrepartie,ilestàpréciserqu’ilsnesontpassoumisàl’ana-
lyselittéraireausensstrict,carleurévocationviseàrécapituler,sousforme
d’abrégé,lasituationdelalittératureleJuiferrantestmisenscène.Ainsi
pourrons-nous,enpremierlieu,retracergrossomodol’itinéraireévolutifde
lafaçondontontraitaitlevagabondbarbu,ensuite,éviterd’insérerlapartie
analytiqueinmediasres.Unetelleapprocheparaîtd’autantplusindispensable
qu’ilexistedeslienspatentsentrelestextesquenousétudionsetceuxdes
époquesantérieures.Cetaspectintertextuelestàcequecertainsécrivains,
telHenry-Jacques,puisentabondammentdanslesrécitsd’autresauteurs,sans
pourautantexcepterlesreprésentationsiconographiques.Celanousincite
àmettreenrelieflescorrélationsréférentiellesquis’établissententrelesdeux.
Entenantcomptedecequelalégendeahasvérienneestmunied’éléments
immuables(elleexposeunpersonnageunique,ancrédansunsortprédéter-
miné),ilparaîtnaturelqu’unequelconqueprésentationduJuifréprouvéqui
seraitéloignéedelaversionlégendairesoitimpossible.Untelconstatsemble
22Pourcomplexequesoitl’identiténationaledecetauteurd’originejuive,ilnousparaît
légitimedequalifiercerécitbref(inclusdanslerecueilintituléLeChantdesmorts)comme
appartenantàlalittératurefrançaisedufaitqu’ilaétéécritenfrançaisetpubliéenFrance.
C’estégalementauxyeuxdeGilberteJacaretqu’ElieWieselet-entreautres-Michelde
Montaigne,MarcelProust,RomainGary,AndréSchwarz-BartetAlbertCohensontdegrands
écrivainsfrancophonesjuifsoudemi-juifs(cf.G.JACAREt:QuandleJuiferrantrencontre
ApollinaireetHerzlpuistraverseleXXesiècle.Toulouse,Mélibée,2014,p.10).
23Nousnecorrigeonspaslesfautesd’impressionéventuellesquiapparaissentdansquelques-
unsdestextesdontlesextraitsnouscitons-surtoutceuxdatantd’avantleXIXesiècle-parce
quenoscompétencesdanscedomainenenouspermettentpasdediscriminerlesfautesde
frappedel’orthographequiétaitenvigueuràcesépoques-là.D’oùlagraphieoriginale.
15