Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Kilkarefleksjidefinicyjnychwwarunkachnieustannejpogonizaczasemwolnym
15
czasodprężenia,relaksu,walkizestresemizmęczeniem,zpunktuwidzeniasocjologii
-jakoczaspodtrzymywaniainawiązywaniarelacjijednostkizinnymi,azupełnieinaczej
zpunktuwidzeniaekonomii-jakoczasnieprzeznaczonynapracęiczynnościzarobkowe.
Wwiększościtychpodejśćczaswolnyjestistotnąskładowążyciakażdegoczłowieka,jest
sferąswobodnej,nieskrępowanejjegodziałalności,jestczasemprzeznaczonymnaróżne
działaniazapewniającewypoczynek,rozrywkę,poszerzaniewiedzyiposiadanychzain-
teresowań,rozwójzdolnościtwórczych.Jesttoczasminimalnieobciążonyprzymusem
wykonaniaczynności
2.
Koniecznawydajesiętupewnadygresjajęzykowa.Zetymologicznegopunktuwidze-
niaangielskieokreślenieleisurepochodziodłacińskiegosłowalicere,cooznaczanbyćwol-
nym”.Wjęzykupolskimterminnczaswolny”jestużywanydookreśleniadwóchzjawisk,
dlaktórychnp.wjęzykuangielskimistniejądwienazwy,amianowicie:freetimeileisure.
Torozróżnieniejestsilniepodkreślaneprzezsocjologówzajmującychsięproblematyką
czasu
3
.Pierwszeznichodnosisiędorozmiarówczasuijegoodcinków,ukazywanychzwy-
klezapomocąmiarilościowychczasuzegarowego-godziniminut.Drugiezaśtopewna
całośćzłożonazczynnościnieprodukcyjnych,toczaswartości,spokoju,kontemplacji,
brakupośpiechu,uwolnieniaodobowiązkówiprzymusów,toraczejsposóbżycianiż
sekwencjaczasowa
4.
Wzrozumieniuczasuwolnegoniezwykleistotnejesttzw.podejścieklasyczneopie-
rającesięnapoglądachArystotelesa.JakzauważająS.SimpsoniC.Yoshioka
5,czaswolny
wedługtejkoncepcjijest:
§
podstawowąwartościąkulturowąiskładowądobregożycia;
§
czasempoświęconymsztuce,społeczeństwu,aktywnościfizycznejorazkontemplacji;
§
czasempokojuiumiarkowania,acozatymidzieskładowągodziwegożycia.
Wedługkoncepcjistarożytnej,edukacjawzakresiedobregokorzystaniazczasuwolnego
jestobowiązkiempaństwa.DlaAteńczykówczaswolnybyłnadrzędnąwartościążyciową,
synonimemprawdziwejwolnościpozwalającejnaduchoweiintelektualneoświecenie.
Biorącpoduwagęspołecznykontekstczasuwolnego,wartowrócićdokoncepcji
T.Veblena,którywprowadziłdorozważańnaukowychkoncepcjęczasuwolnegościśle
powiązanegozprzynależnościądookreślonejklasybądźgrupyspołecznej
6
.Wykazałtakże,
wjakisposób,zhistorycznegopunktuwidzenia,klasyrządzącewyróżniałysięzapomocą
samegofaktuposiadaniaorazużytkowaniaczasuwolnego.Pojęcietzw.klasypróżniaczej
2
3
4
5
6
M.J.Leitner,S.F.Leitner,LeisureEnhancement,TheHaworthPress,NewYork,London1996,s.3.
S.deGrazia,OfTime,WorkandLeisure,Vintage,NewYork1994,s.14.
E.Tarkowska,Czasspołecznyaczaswolny:koncepcjeiwspółczesneprzemiany,w:Kobietaikulturaczasuwolnego,
A.Żarnowska,A.Szwarc(red.),WydawnictwoDiG,Warszawa2001,s.19.
S.Simpson,C.Yoshioka,AristotelianViewofLeisure:AnOutdoorRecreationPerspective,flLeisureStudies”1992,
no.11,s.222.
T.Veblen,Teoriaklasypróżniaczej,WydawnictwoMuza,Warszawa1998,s.73inast.
