Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
1.Mechanizmypowstawaniabólu
Należypodkreślićrównieżfakt,żeok.30%populacjinieodczuwabólunawetprzezkilka
minutlubgodzinpozadziałaniuurazu.Zjawiskotonosinazwęanalgezjiwywołanejprzez
stres(stressinducedanalgesia)ijestwynikiemaktywacjiendogennychukładówantynocycep-
tywnychwnastępstwiedziałaniaszczególnienasilonychczynnikówemocjonalnych(sporty
walki,wypadkikomunikacyjne,ngorączkabitwy”).
Wprzeważającejwiększościprzypadkówprawidłowoprowadzonepostępowanieprze-
ciwbóloweorazprocesnaturalnegozdrowieniasprawiają,żebólzwyklezanikapoupływie
kilkulubkilkunastudni.Jednakżewprzypadkubrakulubteżnieskutecznejterapiiprzeciw-
bólowejutrzymującysięostrybólpowodujenarastaniezmianpatofizjologicznychwOUN
(neuroplastycznośćOUN)iostrapostaćbólumożeprzekształcićsięwprzewlekły(przetrwa-
ły)zespółbólowy.Dlategoteżniezależnieodhumanitarnejprzesłankiuśmierzaniaostrego
bólupostępowanieprzeciwbólowejestkoniecznedozahamowaniarozwojucałejkaskady
patofizjologicznychprocesówwustroju.
Bólmożepowstawaćzarównowwynikupodrażnieniareceptorówbólowych,nocycepto-
rów-bólreceptorowy,jakiwnastępstwieuszkodzeniasomatosensorycznychstrukturukła-
dunerwowego-bólniereceptorowy–neuropatyczny.Możepojawiaćsiętakżebeztowarzy-
szącegouszkodzeniatkanek,jednakżejestodnoszonyprzezchoregodotakiegouszkodzenia
-bólniereceptorowy–psychogenny(ryc.1.1).
Rycina1.1.Rodzajebólu.
Bólpojawiasiępodczasdziałaniabodźcamechanicznego,termicznegolubchemicznego,
któryprzekraczaprógpobudliwościstrukturreceptorowych,ainformacjanocyceptywna,za-
kodowanawpostaciimpulsuelektrycznego,jestprzekazywanawłóknamiAδorazCdorogów
tylnychrdzeniakręgowegoigeneruje3odpowiedzi:
\
aktywacjęsomatycznychmotoneuronów,wywoływanąprzezstymulacjęnocyceptorów
wskórzeimięśniach,polegającąnaodruchowymskurczumięśniszkieletowych;
\
konwergencjęstymulacjizeskórnychitrzewnychzakończeńpierwotnychorazprzewo-
dzenietejinformacjidoroguprzedniegordzeniakręgowegoiwkonsekwencjiwzrost
napięciamięśniowego;
\
aktywacjęwspółczulnychneuronówprzedzwojowychwroguprzednio-bocznymrdzenia
kręgowegomanifestującąsięuogólnionąodpowiedzią(wzrostciśnieniatętniczegokrwi
