Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
I.Genezaimiejscewpolitycekryminalnejleczniczychśrodkówzabezpieczających...
nieżprzewidziećefektywnośćtychrozstrzygnięć,atakże,jakikierunekobierze
orzecznictwosądowe.Jakwynikarównieżzprzeprowadzonychbadańempirycz-
nych,sądyzupełnieepizodyczniekorzystałyzpodobnegośrodka,któryprzewi-
dywałart.96k.k.Zpewnościąjednaknaocenieaktualnegoujęcianormatywne-
gozaciążyćbędziemusiaławątpliwość,czyudasięjepogodzićzfundamentalny-
mizasadamigwarancyjnymiprawakarnego37,czylizzasadąodpowiedzialności,
zgodniezktórąkluczowejestniebezpieczeństwoczynu,nebisinidem38,atakże
gwarancyjnymizasadamiprocesowymiiprawamiczłowieka.
Równieżzpunktuwidzeniapolitykipenitencjarnejmożebudzićobawyfakt,
żeinstytucjewykonująceśrodkizabezpieczającebędąsięupodabniałydozakła-
dówkarnychibędąprawdopodobniestanowiłytylkojedenzichrodzajówonie-
znacznietylkozmodyfikowanymreżimie.Napodstawiehistorycznychobserwa-
cjiwiemy,iżzregułydziałosiętak,żezakładyizolacyjneocharakterzerepre-
syjnymszybkostawałysięlustrzanymodbiciemtypowychwięzień-dokonywało
siętowdrodzeprzepływuwzorów.Dobrymtegoprzykłademsądomypracy
przymusowej,przytułkidlażebrakówiwłóczęgów39,międzywojennezakłady
zabezpieczającedlaniepoprawnychrecydywistów,przestępcówzawodowych
iznawyknienia40,awostatnichlatachośrodkiprzystosowaniaspołecznego41.
Wydajesię,żejesttonaturalnakolejrzeczychociażbyztegopowodu,żepozo-
stawałyonepodzarządemtejsamejsłużbyoidentycznychkwalifikacjach,stosu-
jącejtesametechnikiizolacjiizapewnieniabezpieczeństwawewnątrzplacówki.
Wprzypadkuwspółczesnychśrodkówzabezpieczającychelementemróżnicują-
cymjestjedyniemedycznaafiliacjapersonelu,choćzadaniazwiązanezizolacją
idyscyplinąwewnętrznąwykraczająpozaichetoszawodowy.
Pozaelektronicznąkontroląmiejscapobytu,którawzamyśleitreścizdaje
sięprzypominaćbardziejaresztdomowyniżśrodekzabezpieczający,patogene-
zapozostałychpotencjalnychadresatówtychśrodkówzwiązanajestzdysfunk-
cjamizdrowiapsychicznegobądźuzależnieniami,wktórychewentualnezabu-
rzeniapsychicznełącząsięzwykolejeniemobyczajowym.Punktemwyjściadla
37LechGardocki,Prawokarne,wyd.14,C.H.Beck,Warszawa2008,s.7.
38PiotrGóralski,Lecznicześrodkizabezpieczającewpolskimprawie…,s.377inast.
39MariaBogucka,DompracyprzymusowejwGdańsku…;JózefRafacz,Dompracyprzymusowej
uschyłkuistnieniaRzeczpospolitej,HPrzeglądHistoryczny”1932-1933,t.X,nr1;AleksanderWej-
nert,ODomiePoprawy(Cuchthauzie)iSzpitaluSierotmoralniezaniedbanychwWarszawie,HStarożyt-
nościWarszawy”,t.V,nakłademautora,druk.BankuPolskiego,Warszawa1857.
40ZetBe.(ZygmuntBugajski),Projektnowejustawywsprawieorganizacjiwięziennictwa,
HWSłużbiePenitencjarnej”1937,nr14-17.
41WitoldSzkotnicki,Ośrodekprzystosowaniaspołecznegowteoriiipraktyce,Wydawnictwo
UniwersytetuWrocławskiego,Wrocław1988;zob.takżeniedawnowydanąmonografięMarka
KalamanaOśrodkiprzystosowaniaspołecznego.Teoriaipraktyka,WyższaSzkołaBiznesuwDąbrowie
Górniczej,DąbrowaGórnicza2014.
