Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
64
Częśćpierwsza:Rodowody
tycznąretoryką.Alkibiadesprzemawiawtakisposób,jakbypo
uprzednimwysłuchaniuprzemówieńswojegowujaPeryklesa,
wktóregodomuwychowywałsiępośmierciojcaKliniasa,teraz
próbowałwcielićjegosłowawczyn.Inaczejmówiąc,Alkibiades
przemawianiejakonatchnionyduchem(nadmiarem,patosem)
Peryklesa.Niewspominającanisłowemomożliwościzestrojenia
interesuidobrobytupaństwa(miasta)zinteresemidobrobytem
jednostki,AlkibiadesuwodziAteńczykówwyobrażeniemwłasnej
mocyimożliwościjejrozrostu,możliwościąuzyskaniaprzewagi
nadświatemorazmożliwościąprzygodyzgodniezodwiecznym
prawemnatury,gdzienaturatraktowanajestjakoprzestrzeńza-
wirowańoferującaokazjępomnożeniasławy.Prawonatury,do
któregobędzieodwoływałsięAlkibiadesbrzmi:potężniznatury
sąprzymuszani(anankaias)przezpewneprawo(tonnomon),by
rządzić,gdymająpotemumożliwość.Byćmożeuruchamiając
wtymmiejscuoptykękliniczną,należałobyspytać,czyAteńczy-
cy,wierzącwtoprawonieulegajązwykłemuprzymusowina-
tręctw,rodzajowipolitycznejnerwicyanakastycznej.
SprawiedliwośćtogłównytematWojnypeloponeskiej.Wszyst-
kieniemalżemowyzaczynająsięodsłowansprawiedliwość”(di-
kaion,dike),aleodnoszągozawszedosłowanprzymus”(ananka-
zesthai,anankasai,isesanankes)lubnkonieczność”(anankaion),
akończąsłowemnniesprawiedliwość”(adikias).Koryntyjczycy,
niejakowytwarzającprzyczynęmaterialnąwojny,zwracająsiędo
Ateńczyków:nNiesprawiedliwiepostępujecie,Ateńczycy,rozpo-
czynającwojnęizrywająctraktatpokojowy:przeszkadzacienam
bowiemukaraćnaszychnieprzyjaciół”34.SamizaśAteńczycy
przedwybuchemwojny,przemawiającdoLacedemończyków,
taktłumacząswojąhegemonicznąpozycję:
Hegemonięuzyskaliśmynieprzemocą,leczdlatego,żewy[inneludyPe-
loponezu]niemieliścieochotyprowadzićnadalwojnyzbarbarzyńcami,
asprzymierzeńcyprzyszlidonassamiofiarującnamprzewodnictwo.Sama
naturarzeczyzmusiłanasdowzmocnieniahegemonii:działatuprzede
wszystkimstrach,następniehonor,wreszciewzglądnakorzyść.[ł]Nie
zrobiliśmyzatemnicnadzwyczajnegoaniniezgodnegoznaturąludzką,jeśli
ofiarowanąnamwładzęprzyjęliśmyijeśliśmyjejzrąkniewypuścilikieru-
34
Tamże,s.31.
