Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AmbiwalentnystosunekGadameradoestetykiKanta
oznaczałowyczulenienarzeczywłaściweidobre,awięcnie
odnosiłosiętylkododoświadczeniarzeczypięknych.
ZakreślenieprzezGadameratakszerokiegokontekstu
pojęćhumanistycznych,któretworzątłoKantowskiejKrytyki
władzysądzeniamanacelunietylkopodkreślenietego,jakda-
lecetepojęciazatraciływowymdzieleswójmoralno-społecz-
nywymiar.Starasięonzarazemwykazać,żewpóźniejszej,
wywodzącejsięodKanta,tradycjimyśliestetycznejzanika
poczucieścisłegozwiązkumiędzydoświadczeniempiękna
iszerokopojętegomoralnegodobra(sensuscommunis),który
byłżywoodczuwanywwielkiejtradycjihumanistykieuropej-
skiejażpowiekXVIII.
Zatraconezostajetymsamympoczuciezwiązkumiędzy
doświadczeniemestetycznymietycznymiformamiludzkie-
gosamorozumienia,któretkwiłoupodstawpojęciawładzy
sądzeniawprzed-Kantowskichujęciach.Władzasądzenia
wsensiemoralno-społecznymbyławszakwyróżnionymspo-
sobemprzejawianiasięludzkiegorozumienia.Dziękiniej
możliwabyłarefleksjanadróżnymizjawiskamispołecznymi
iludzkimizachowaniami.
WtensposóbpodstawowetwierdzenieGadameranate-
matsztuki:doświadczenieestetycznemacharakterherme-
neutyczny,gdyżjestwyjątkowymdoświadczeniemrozumie-
nia,korespondujezewspomnianątradycjąeuropejskiego
humanizmu,zktórejwyłoniłasięwspółczesnamyśleste-
tyczna.Tradycjata,wiążącściśledoświadczeniemoralnego
dobrazdoświadczeniemestetycznym,wychodzinaprzeciw
przekonaniuGadamera,żewtrakcieobcowaniazesztukąli-
czysięprzedewszystkimsensdzieła,aniejegowąskopojęte
„piękno”.Dziełosztukiniejestnastawionenato,abysiępo-
dobać,alenato,abycośpowiedzieć,„zagadnąć”(ansprechen)
obcującegoznimswoimiprzedstawieniami.Napotykajeon
23
