Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
AnnaCzabanowska-Wróbel
epopeje
42
.Francuscyautorzydzieliliepopejenapierwotneiuczone,
wskazującichcechywspólneiróżniceorazprzyznającDpierwot-
nym”:Dwyższośćcodoprawdyiszczerościobyczajów–światło
ichjestżywsze.(ł)Słowobywarówniegwałtownejakgest
iczyn,obrazyogromne,jakpostacibohaterów”
43
.Stwierdzali,że
Depopejepierwotneurodziłysięprzedinnymiinienaśladowały
nikogo,przeciwnieonebyłynaśladowane”44.Dodawalirównież,
wzgodziezówczesnymipoglądaminatematewolucjiczłowieka:
DWyobrażająonedwiefazyrozwojunaturyludzkiej:dzieckowycho-
waneswobodnie,wniezależnościciałaiinstynktów–magwałtowne
zuchwalstwo,porywyczułości,wybuchygniewu,uniesieniazapału,
dochodzącedoszaleństwa.Takimjestpoeta,człowiek,czynaród
epopeipierwotnej.Człowiekdojrzałykierujeswymiinstynktami”45.
NajważniejszerozbudowaneLeśmianowskieporównanie
kulturznajdziemywrecenzjipolskiegoskróconegoopracowania
RamayanyautorstwaAntoniegoLangego.Byprzybliżyćczytel-
nikowicharakterdziełaValmikiegoizaakcentowaćodrębność
DtwórczościWschodu”,którejniezrozumieeuropejskiczytel-
nikHomera,Leśmianzestawiazesobądwadziełarzeźbiarskie
znajdującesięwLuwrze,azaichpośrednictwemdwiekultury:
posągSfinksairzeźbęWenuszMilo.Pierwszymanazasadzie
parsprototoreprezentowaćcałyświatWschodu,drugi–kulturę
antycznegoZachodu.Długipassuskończąsłowa:
DTasamaróżnica,copomiędzySfinksemaposągiemgreckim,istnieje
pomiędzyIliadąaRamayaną.Wpierwszejwidzimyskończonośćlinii
ikształtów.Wdrugiej–nieskończoność,bezgraniczność.Pierwsza
istniejesamaprzezsię,wgranicach,artyzmemściśleokreślonych.
Druga–światłocieniemswychkonturówłączysięztłem,znaturą,
którająnaświatwydała”46.
SamoporównanieRamayanyiepopeiHomeraLeśmianzna-
lazłwewstępiedowydaniahinduskiegopoematu,nieodczuwał
42A.ChassangiA.L.Marcou,Epos.Arcydziełapoezjiepicznejwszystkich
czasówinarodów,tłum.iuzupełniłA.Lange,KrakówWarszawa1894.Orygi-
nalnewydanieukazałosięwroku1879(A.ChassangavecA.L.Marcou,Les
Chefs-d’OEuvresepiquesdetoutlespeuples,noticesetanalyses).
43Epos,op.cit.,s.22.
44Ibidem,s.23.
45Ibidem,s.25.
46B.Leśmian,Szkiceliterackie,op.cit.,s.438.
