Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MarekŻejmo
brakiwzaopatrzeniuwżywnośćiartykułypierwszejpotrzeby9.Jużdrugafalastrajków
stanowiłaelementwalkipolitycznejPolskiejPartiiSocjalistycznej(PPS)zPolskąPar-
tiąRobotniczą(PPR)wlatach1945-1946,oczymmówiłWładysławGomułkawswo-
imprzemówieniuwŁodzi10pofalistrajkówwewrześniu1945roku.Wtymokresie
najbardziejburzliwestrajkitrwałyodkwietnia1947dogrudnia1948roku,przyczym
częstodochodziłodointerwencjiwojskaimilicji.Powodemprotestówrobotniczych
byłyzmianynorm,związanychzewspółzawodnictwempracy.Ogółemwtymokresie
miałomiejsceok.825strajków11,anajwiększeichnatężenienastąpiłow1946roku,
kiedyprzeprowadzonoich560-średnioponad46strajkówmiesięcznie.Później
przyszłylataterrorustalinowskiego,zjednoczeniePPSiPPR,uchwalenieprzezSejm
zmianyustawyozwiązkachzawodowychipowołanieCentralnejRadyZwiązkówZa-
wodowych,któramiałareprezentowaćinteresyrobotnikówidziałaćjakoinstytucja
koordynującadziałaniaPZPRirząduzpotrzebamiklasyrobotniczej.
Większość-ponad85%-strajkówwtymokresiemiałopodłożeekonomiczne,nie-
mal14%wybuchałozprzyczynpolitycznych.KierownictwoPPRwiększośćstrajków
traktowałajakowrogiedziałaniareakcjiprzeciwkoustrojowi,awięcjakdziałaniapo-
lityczne.NatomiastkierownictwoPPSbyłostosunkowoelastyczniewtymwzględzie,
ponieważuznawało,żerobotnicywnosiliroszczeniatypoworobotnicze,więcwedług
nichmiałyonecharakterekonomiczny12.
Natomiaststrajkipolitycznepowodowanebyłypotrzebąwystępowaniawobronie
osóbaresztowanychzademonstrowanieniezadowoleniazesposobusprawowania
władzylubustroju,zawrogiewypowiedzilubkradzieże,którewtedytraktowanojako
konieczneuzupełnieniezbytniskiegowynagrodzeniaibyłyprzezludnośćtolerowane.
Dlategorepresjewładzztymzwiązanespotykałysięzpowszechnymsprzeciwemiso-
lidarnościąrobotników.
Znacznączęśćstrajkówocharakterzepolitycznymstanowiłystrajkisolidarno-
ściowezzałogamiinnychprotestującychzakładówpracy.Wewrześniu1947roku
wŁodzizastrajkowałoponad30tys.robotnikówzkilkudziesięciufabrykprzemysłu
włókienniczego13.
9Zob.RaportKomitetuWojewódzkiegoPZPRdoKomitetuCentralnegoPZPR,nZpola
walki”
,1971,nr4,s.287-288.
10W
.Gomułka,Artykułyiprzemówienia,t.1,Warszawa1963;J.Gołębiowski,Pierwsze
lata,Katowice1947,s.331.
11Ł.Kamiński,StrajkirobotniczewPolsce1945-1948.Próbabilansu,nDziejeNajnowsze”
,
1997,R.29,nr23/4,s.48.
12ArchiwumAktNowych(AAN),KCPZPR,sygn.295/IX-208.SprawozdaniaKWPZPR
wŁodzi,lipiec1945r.,k.24.
13Wsierpniu1947r.władzezadecydowałyokoniecznościwykonaniaplanutrzyletniego
włódzkimprzemyślewłókienniczym,nieliczącsięzmożliwościamiwłókniarzy.Wtym
celuwzmocnionowymogidyscyplinypracyorazrozszerzononawszystkiefabrykisys-
14
