Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
Władzepodejmowałypróbyneutralizacjistrajkówpoprzezorganizacjęzebrań
zprzedstawicielamipartiipolitycznych(PPRiPPS),związkówzawodowychidyrekcji
zakładów.CzasamiuczestniczyliwtychzebraniachfunkcjonariuszeUrzęduBezpie-
czeństwa,wojskaluburzędnicyadministracjipaństwowej.Kiedymimotostrajkowi
nieudałosięzapobiec,stosowanorepresjeodnajłagodniejszych,jakpotrącaniednió-
wek,poprzezmasowezwolnieniazpracy,doaresztowańaktywistówwłącznie.Wtedy
jeszczestaranosięniepacyfikowaćzakładówpracyprzypomocyoddziałówzbrojnych
izużyciembronipalnej14.
KolejnadużafalastrajkówprzetoczyłasięprzezPolskęwpołowielat50.XXw.Sam
począteklat50.byłdlaludnościPolskiwyjątkowotrudny.Powszechniebrakowało
podstawowychartykułówspożywczych,copowodowało,żewiększaczęśćrodzinro-
botniczychodczuwałaróżneniedostatki.Właśniepowszechneniedożywieniespo-
łeczeństwabyłoprzyczynązapomnianychjużniecostrajkówekonomicznychz1951
roku,którezostałybrutalniestłumione.
Drugącezurąbuntówspołecznychstałsiępoznańskiczerwiec,gdy28czerwca1956
rokuzastrajkowałazałoganajwiększegozakładupracywPoznaniu,tj.ówczesneZa-
kładyim.JózefaStalina(dawniejHipolitaCegielskiego).Zanimiposzlirobotnicy
innychfabryk,cooczywiściebyłoefektemniezadowoleniazwarunkówżyciaoraz
stalepogarszającychsięwarunkówpracyipłacy.Momentwybuchuspowodowało
niesłusznenaliczaniepodatkuodzarobków,wypłacanychzapracęwakordzie,awięc
dlanajbardziejpracowitychiwydajnychczylinajlepiejzarabiającychpracowników.
Robotnicywyszlinauliceisformowalipochódprotestu.Naówczesnympl.JózefaSta-
lina(obecnieAdamaMickiewicza)zgromadziłosięponad100tys.demonstrantów
(najwięcejwdotychczasowejhistoriiPolski).Natransparentachnieślionihasłanie
tylkoekonomiczne,jaknŻądamypodwyżkipłac”
,czynŻądamychleba”
,alepojawiły
sięteżhasłapolityczneiantyrządowe,anawetotreściantyrosyjskiejiantysowieckiej.
WładzePZPRnawniosekmarszałkaKonstantegoRokossowskiegozdecydowałysię
nawyprowadzeniewojskaiużyciebronipalnejprzeciwkorobotnikomlub-jakich
nazywałapartyjnaprasairadio-nprowokatorom”
.
Demonstrancizdobylipoznańskiewięzienie,skąduwolnili257więźniów,spaliliakta,
alerównieżzdobylibrońiamunicję,któraposłużyłaimnastępniedostawianiazbroj-
negooporu.Przeciwkoprotestującymrobotnikomwładzepaństwaskierowałyznacz-
nesiłyzbrojne,tj.ponad10tys.żołnierzy,ok.350czołgów,działaitransporteryopan-
tempracywielowarsztatowej,np.nakrosnachoznaczałotoprzejściezobsługidwóch
naczterymaszyny.Systemten,znanywokresiemiędzywojennymjakonracjonalizacja
pracy”
,jużwtedytraktowanybyłjakoniehumanitarnyiwywoływałprotestyrobotni-
ków.Zob.B.Wachowska,Strajkiokupacyjnewłódzkimokręguprzemysłowymwlatach
kryzysugospodarczego1929-1933,Łódź1967,s.39-40.
14Zob.np.AAN,MinisterstwaInformacjiiPropagandy,sygn.332,Sprawozdaniezwoj.
pomorskiegozalistopad1946r.,k.32;K.Kloc,op.cit.,s.55.
15
