Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WPROWADZENIE
stałsiępunktemprzełomowymwreakcjispołeczeństwanaproble-
myekologii.WtymczasieśrodowiskonaŁotwiepodlegałociągłej
dewastacji–zagrożonebyłyjeziora,doktórychwpuszczanościeki
zodpadówpoprodukcyjnych,orazwodyMorzaBałtyckiegoregu-
larniezanieczyszczaneprzezdużezakładycelulozyipolimerów
wRydze9.Kolonialnystatusłotewskiejrepublikiuniemożliwiałsku-
tecznąwalkęoochronęprzyrody,anawetnagłaśnianietegoproble-
mu10.Abyzwrócićuwagęnaproblemyekologiiw1987r.powstał
KlubOchronyPrzyrody.JegopierwsząlegalnąakcjąnaŁotwie
byłprotest27kwietnia1988r.przeciwkobudowiemetrawRydze,
któragroziłanastępstwamiekologicznymioraznapływem10tys.
rosyjskojęzycznychmigrantów.Organizowanotakżedemonstracje
przeciwkoplanowanejelektrowniwodnejwDyneburgu11.Kwestie
ekologicznetojedynadziedzina,wktórejmogłosięprzebić„stłam-
szonepragnienienarodowegoodrodzenia”Łotyszy12.Wkrótce
młodałotewskainteligencja,poeci,pisarzeimuzycy,którzyodnie-
ślipierwszezwycięstwawwalceoochronęprzyrody(takiejakrezy-
gnacjawlistopadzie1987r.ŁotewskiejRadyMinistrówzbudowy
elektrowniwDyneburgu),przekształcilisięwautentycznychprzy-
wódcówspołecznegobuntuwalczącegoowyzwoleniezkulturalnej,
gospodarczejipolitycznejkolonizacjikraju13.
Wlatach1987–1988Łotwaspośródtrzechrepublikbałtyckich
stałasięlideremdemonstracjipatriotycznychidziałańnarzecz
obronyprawczłowieka.Przełomowebyłoutworzeniewlipcu1986
r.–jednymznajbardziejdramatycznychmiesięcywhistoriiudzia-
łułotewskichżołnierzywlikwidacjiskutkówwybuchuwCzar-
nobylu–grupyHelsinki-86,pierwszejwZSRSantysystemowej
organizacjipolitycznej,którazapoczątkowałaprocespowsta-
waniapodobnychugrupowańwpozostałychpaństwachbałtyc-
kichirepublikachsowieckich14.PrzedstawicieleHelsinek-86
zorganizowalidemonstracjeniepodległościoweizaczęligłośno
18
