Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Wprowadzenie
Wanalizieświadomierezygnujęzrefleksjipamięciologicznej,która
wsposóboczywistynadwyrężyłabyramyniniejszejmonografii.
Liminalność-wprzeciwieństwiedotransgresji-sugerujezwrot-
nośćipłynnośćprzechodzenialubzmianystanu,cooznacza,żepew-
neprocesymogądokonywaćsiędwukierunkowo,aniekiedynawet
wykluczać.Taswoistatranzytywność-przechodniośćiprzemienność
zjawisk,aczasamiichsymultanicznanprzeciwstawność”,poruszanie
sięwprzestrzeninzatartych”granic,bycietuitam,byciejednymidru-
gim-sprawia,żeliminalnośćpełnifunkcjępojęcia,któreswymza-
kresemobejmujeróżnorodnośćprocesówzeswejnaturyopierających
sięjednoznacznejkategoryzacjiiwymykającychsiędefinicjom,jakby
znajdującymsięwruchu.Wynikatozprzekonania,żetekstowenja”
wsytuacjachliminalnych(progowych)możezmieniaćswojeroleima-
ski,anawetpodlegaćmultiplikacji,ukazywaćsięwswojejwielości,co
FryderykNietzscherozumiałjakodasSubjektinderVielheit52.Nawią-
zujedotegoużywanewpsychologiipojęciedysocjacji(rozpadupołą-
czonychzesobąfunkcjipostrzegania,świadomości,pamięci,tożsamo-
ściimotoryki),którewpostacindysocjacjipodmiotu”(Ichauflösung,
Ichdissoziation)trafiłojużdopsychoanalitycznegodyskursuwbada-
niachliterackich53.Użyciekategorii,jakąjestliminalność,pozwala
uchwycićnieprzewidywalnądynamikęzachowańpodmiotu,jegoróż-
nychkonstelacjinsamodefiniowaniasię”.Wtymsensiezdarzeniaczy
raczejsytuacjeliminalne,októrychtumowa,określająprzechodzenie
npłynnych”granic,progów,zapowiadajązmianęstanu,transformację
lubmultiplikacjętekstowegonja”.Dziejesiętak,gdyżdochodziwnim
doprzewartościowaniagranic,któredostrzega,uwyraźnia,anawet
ucieleśnia,alejednocześnienżyje”niejakoponadnimi,jestpoza.
Podsumujmy:Wantropologiisynonimemliminalnościjestnanty-
struktura”,dlategoliminalnepomiędzywprzeciwieństwiedonwyj-
ściowego”in-between(wznaczeniusymbolicznejmiędzyprzestrzeni)
jestpozbawionestałychpunktówodniesienia,jestznalezieniemsię
wstrefiezatartychlubzniesionychgranic.
WnawiązaniudopracTurneraijegokontynuatorówstopniowal-
naliminalność-traktowanateżjakomodusvivendi(jakostan)-jest
konstytutywnącechąludzi,którzywtwórczysposóbwykorzystali
52Odwołaniepodajęza:RüdigerGörner,Grenzen,Schwellen,Übergänge,
op.cit.,s.11.
53Ibidem,s.11.
