Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp
LipanysązpewnościąjednąznajważniejszychbitewwhistoriiCzech–obok
SuchychKrut(Dürnkrut)w1278r.orazBiałejGóryw1620r.
1Wróżnychmo-
mentachhistoriizadecydowałyoneoprzyszłościkraju.PodSuchymiKrutami
legływgruzachmocarstwoweideePrzemysłaOttokaraII.Zkoleiprzegrana
podBiałąGórąstrąciłaCzechywotchłańradykalnegokatolicyzmuCesarstwa
iwyniszczającejwojnytrzydziestoletniej.Wśródtychtrzechwymienionych
przykładów,Lipanywyróżniająsiętragizmem,ponieważtowtejbitwieCzesi
walczyliprzeciwkoswymrodakom.Narozległychpolachwokolicyniewiel-
kichwsiLipanyiHfiby,położonychokoło50kmnawschódodPragiiokoło
5kmnapółnocodmiejscowościKoufim,30maja1434r.rozegrałsiękrwawy
bój,któryprzesądziłoupadkurewolucjihusyckiej.Doszłownimdokonfron-
tacjiwojskkoalicjikalikstynów(utrakwistów,czyliumiarkowanychhusytów)
ikatolików–zwanejteżfljednotą”pańską,dowodzonychprzezDiviżaBofka
zMiletinkaasiłamihusyckichradykałów,czylitaborytówisierotek(husyckich
wojskpolnych)podzbiorowymdowództwem:ProkopaWielkiego(ProkopVe-
liky,ProkopHoly,ProkopŁysy),ProkopaMałego(ProkopMaly,Prokůpek)oraz
hetmanówjazdy,którymiusierotekbyłJanČapekzSán,autaborytówOndfej
Kefsky.Zwycięstwoobozukatolickiegopołączoneześmierciągłównychprzy-
wódcówideowychruchu(ProkopaWielkiegoiProkopaMałego),przechyliło
całkowicieszalęnarzeczpojednaniazZygmuntemLuksemburskimorazpa-
piestwem,jakrównieżotworzyłodrogędopokojuwKrólestwieCzeskim.
NatleinnychbitewrewolucjihusyckiejbitwapodLipanamiwyróżniasię
taktykązastosowanąwjejtrakcie.Wstarciutym,wprzeciwieństwiedotakich
bataliijaknp.Sudomierz(Sudoměf)w1420r.,Maleszów(Mależov)w1424r.
czyUstiw1426r.,gdzieprzeciwnikiemhusytówbyłyarmienastawionenakla-
syczny,rycerskisposóbwalki,obiestronywalczyływykorzystująctaborusta-
wionychwrzędywozówbojowych.Jednocześnieznalazłwniejzastosowanie
1P.Čornej,P.Bělina,Slavnébitvynań.historie,Praha1995,s.28-32,121-128.
9
