Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cjaWarszawy.Nocniewoli,którazawisłanadEuropączarną
chmurą,przesłoniłanamrównieżwWitebskujedynyskrawek
niebapociętykratąwięzienną1.
InformacjaoupadkuParyżapodanazostajedwukrotnie–
wpierwszymiwostatnimrozdzialeInnegoświataHerlinga-
-Grudzińskigo.Przytoczonyfragment,wpisującsięwklamrową
kompozycjęutworu,mocnowskazujenaspołecznąikulturową
wagętegohistorycznegowydarzenia.KapitulacjaParyża–poza
spowodowaniemkonsekwencjipolitycznych–zyskujeznaczenie
symboliczne,czegodowodemstałysięliterackieświadectwapol-
skichintelektualistów.WpisarstwieJózefaCzapskiego,Andrzeja
BobkowskiegoiGustawaHerlinga-Grudzińskiegoupadekstolicy
Francjimajednakcharakterprocesualny,któregokulminacja
przypadanahistorycznewydarzeniaczerwca1940roku.Lite-
rackiemanifestacjeupadkuParyżaukształtowanezostałypod
wyraźnymwpływemtwórczościartystycznej,stolicaFrancjibo-
wiemprzeddrugąwojnąświatowąotoczonabyławłasnąlegen-
dą.WedługRogeraCaillois:
[ł][istnieje]fantasmagorycznewyobrażenieParyża,taksil-
nieujarzmiającewyobraźnię,żeniktniezastanawia
sięczyjestwierne,wyobrażeniezrodzonezksiążek,tak
jednakrozpowszechnione,żeprzeniknęłodoogólnejatmos-
ferymyślowejizaczęłowywieraćpewienprzymus2.
TęlegendęDwspółczesnegoBabilonu”stworzyłaliteraturaeu-
ropejska.WpolskiejkulturzekońcaXIXipoczątkuXXwieku
obrazParyżakonsekwentniebudowanybyłprzezpisarzyreali-
zmu,artystówmłodopolskich,awangardowychpoetówiwresz-
cietużprzeddrugąwojnąświatowąprzezmalarzyKomitetu
Paryskiego.Podejmowanobowiemniezliczonepróbyukazania
urodyfrancuskiejstolicy.Literackieświadectwazlat1890–1930
1G.Herling-Grudziński:Innyświat.Warszawa1990,s.246.
2R.Caillois:Paryż,mitwspółczesny.W:Idem:Odpowiedzialnośćistyl.
Przeł.K.Dolatowska.Warszawa1967,s.103–104.
•
15
•
