Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
literacki.DlaPrzybosia–jaktwierdziEdwardBalcerzan–ka-
tedragotycka
[ł]jestwypowiedziąobrzmiałąodznaczeń[ł]jestsztuką
zmiennąinieśmiertelnązbudowanązkamieniiludzi,zan-
tynomii:nadziei,rozpaczy15.
SamPrzybośwZapiskachbezdatyoparyskiejświątynipisze:
KamiennakatedraNotre-DamedeParisjestwysokaiwznio-
sła,astalowo-szklanyEmpireStateBuildingpionowodługi
iwysocepłaski.Aprzecieżkamieńciążyiwspojrzeniuspa-
da,aszkłonietłoczy,nieogranicza,alepodnosiprzestrzeń.
Ktowzniesie–zeszkła?Zeświatła?–bardziejwzniosłąod
średniowiecznychkatedręnieograniczoności,świątynięczło-
wiekaprzestrzeni,człowiekalotówkosmicznych?Jakimna-
rzędziem?Wzrokiem?16
WszkicuGrudzińskiegoówsymbolParyżazdajesięnarzucać
miastuswójgotyckicharakter.Utrwalonywliterackichimalar-
skichkreacjach,znanyzosobistychdoświadczeńParyżsprzed
drugiejwojnyświatowejjestjednakdrastycznieinnyodtego
z1946roku.Choćmaterialnatkankamiastapozostałanietknię-
ta,topiętnowojennychdoświadczeńkładziesięszerokimcie-
niemnafrancuskąstolicę.DlategoówobrazzjawiskowegoPa-
ryżawydajesięprzewidzeniem:D[ł]wmetroprzychodziprze-
budzenieuroku”(MZ,s.398),samParyżzaśstajesięDmiastem
zmęczenia”:
Wciemnychtunelachsunąpociągi,unoszącludzizastygłych
wgeściezmęczenia.Majaczący,powolni,niechętniprzygod-
nejwesołości,jakgdybyzaryglowaniwewnętrzniejadąprzed
siebieitakjadąc,przypominajątrochękorniki,drążącekana-
ływczerstwymjeszczepniuwielkiegodrzewa.Natwarzach
15E.Balcerzan:Wstęp.W:J.Przyboś:Sytuacjeliryczne.Wybórpoezji.
Wrocław1989,s.CVI.
16J.Przyboś:Zapiskibezdaty.Warszawa1970,s.194–195.
•
21
•
