Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TematŚląskawszkicachł
15
Ludziepióra,przekuwającdoświadczeniawświadectwa,wierzyli,żetezosta-
nąodczytane.Jesttowedługbadaczyproblemuprawdywnarracjachhistorycz-
nychjednaznajsilniejszychpotrzebczłowieka.Wrezultaciepamięćonichstaje
sięformądostęputeraźniejszościdoprzeszłości,formąspotkaniadwóchkultur:
kulturyprzeszłościikulturyteraźniejszości.Wynikastąd,żeświadomośćczło-
wiekajestobciążonahistorią,żeczłowiekniemógłbydziałaćbezwiedzyotym,
cobyłoprzedtem
14.Przeszłośćjesttym,czegojużniema,aleczegoobecnośćstale
odczuwamy,dziękiteraźniejszościrozumianejmiędzyinnymijakobrak,rozdzie-
lenie,nieobecność,utrata-jakwsymbolicznejsceniezdmuchawcemwopowia-
daniuKornelaFilipowicza,kiedytowchwilipodmuchu,dmuchawiecrozsypuje
sięirozwiewa,awrzeczywistościiwpamięcipozostajemetafizycznenzaświad-
czonedoświadczenie”:nByłoiniema”
15.
Takiepodejściedohistoriicharakteryzujepograniczeetniczneikulturowe-
obszarykresowe,którychŚląskjesttypowymprzykładem.Zrozumiałewtym
kontekściestająsięmetafory:ZofiiKossakoCieszynie,przepołowionymjakpo-
marańcza
16,czywspółczesnegocieszyńskiegopoetyKazimierzaJózefaWęgrzyna
ogranicznejrzeceolzie-nrzecesumienia”
.WwierszuOlzapoetapisze:
[ł]
taziemiaciąglenasboli
uwieraciężarembagażu
dlategośpiewmójpochmurny
[ł]
pytamsiędrzewa
pytamsiędzisiajkamienia
pytamsiędokądpłyniesz
olzonaszegosumienia
17.
obrazminionegoŚląskajestdostępnyprzeztekst.Gdybrakbezpośredniego
dostępudoprzeszłości,wówczaswyobrażenia,któreoniejmamy,sąwynikiem
różnychprocesówtekstualizacjipamięci,tradycjiustnejirecepcjiróżnejprowe-
niencjiświadectwpisanych.Nasunąćsięmożerefleksja,czynieznająchistorii
wódtychzwiązkówRicoeurcofasiędofilozofiisokratejskiej,byostatecznieprzeciwstawićszczęś-
liwąpamięćnieszczęśliwejhistoriiiupomniećsięopamięćnsprawiedliwą”
.Zob.E.Rewers:Inter-
pretacjepamięcikutranskulturowości.W:PamięćizapomnieniewEuropieprzełomuwieków.Red.
Z.Drozdowicz.Poznań2001,s.77-86.
14Zob.J.Topolski:Teoriawiedzyhistorycznej.Poznań1983,s.252-277.Zob.takżeJ.Jedlic-
ki:Dziejedoświadczoneizaświadczone.W:Dziełoliterackiejakoźródłohistoryczne.Red.Z.Stefa-
nowska,J.Sławiński.Warszawa1978,s.344-345.
15K.Filipowicz:Jakdmuchawiec.W:Idem:Opowiadaniacieszyńskie.Cieszyn2000,s.239.
16Z.Kossak:ZaOlzą.W:Eadem:Nieznanykraj.Warszawa1932,s.314.
17K.J.Węgrzyn:Domnarozdrożu.Ustroń2000,s.112-113.
