Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IiTożsamośćBydgoszczy
apóźniejBrahe,stądpoczątkowenazwypóźniejszegoBrombergutoBroburg
(←Braa)iBraheburg72(←Brahe),czyliIgródnadrzekąBraa/Brahe’iGródten
byłumiejscowionynanieistniejącymjużwzgórzuwmeandrzeBrdy(wrejonie
dzisiejszegopliKościeleckichiulic:Grodzkiej,PrzyZamczyskuorazBernardyń-
skiej)73iWzgórzeponiemieckutoBergitenrzeczownik,którymzastąpiono
wpodanychwyżejnazwachczłon-burg,ostatecznieukształtowałnazwęBrom-
bergiJózefKołodziejczykpodajenazwyBraheberg(IwzgórzenadrzekąBrahe’)
iBramburgjakoformępośredniąmiędzyBrahebergaBromberg74iZkoleizda-
niemFranciszkaMinceraistniałateżnazwaBrahenberg(ześrodkowym-n-)75i
PospaleniugroduprzezKrzyżaków(w1330roku)zbudowanonajego
miejscu(zaczasówKazimierzaWielkiego)zamek76iW1364rokukróllokował
narówninieujegopodnóżamiasto,którechciałnazwaćKunigesburg(poliKró-
lowiecIgródkróla’),jednakżenazwatasięnieprzyjęłaiZamekbydgoskiuległ
zniszczeniuwczasiepotopuszwedzkiego(1656rok),ajegoruinyistniały
doroku1895,kiedytoostateczniemuryzamkurozebrano,awzgórzezniwe-
lowanoi
Istniejąrównieżinnenienaukowe(ludowe,naiwne)etymologienazwy
Bydgoszcz:IbytnośćGotów’,Ibiciegości’,I(po)bytgości’,Ibyćwgąszczu’77i
Należyteżwspomnieć,iżnaprzełomiewiekówXIXiXXBydgoszcznieofi-
cjalnienazywanabyłakleineBerlin78(ImałyBerlin’)iNazwatanawiązywałado
sposobuzagospodarowaniaprzezwładającychwówczasmiastemPrusaków
przestrzeniwjegocentrum(szerokieulice)ipodobieństwazberlińskązabu-
dową,nowoczesnąwtamtychczasach,którabyładziełemmiininajwybitniej-
szychniemieckicharchitektów(jakFryderykAdler,HenryGross,KarlMeyer,
ErnstPeters,OttoWalter,FritzWeidner)zHeinrichemSeelingiemnaczelei
Uwagęzwracająpotężnegmachyużytecznościpublicznej,wśródktórychwy-
różniasięsiedzibadawnejRegencji(obecnieKujawsko-PomorskiUrządWoje-
72Poritamże,216i
73ZobiGródbydgoski(online)i
74ZobiPrzewodnikpoBydgoszczy1947,22i
75ZobiMincer2003,15iOpierającsięnajegowywodzie,przedstawiłemhistorięnazwy
Brombergwmoimartykuleogermanizmachwgwarzebydgoskiej(zobiDyszak2003,82)i
76ZobiZamekwBydgoszczy(online)i
77WięcejzobiPrzewodnikpoBydgoszczy1947,21i
78Innyzapistejnazwy,amianowicieKlein-Berlin,podająWiCzarnowski(zobiTenże1969,34)
iTiNowakowski(zobiTenże1993,30)iAleautorUrzeczeniaużywateżpolskojęzycznejjejwersji
wtekścieOJanieTesce:„Hej,braciasokoli!”(zobiNowakowski1993,43)i
~20~
