Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
MaciejTramer
mniejczęściowej-niecenzuralnościspuściznynpierwszegowkraju
iwhierarchiipoetypolskiegoproletariatu”
,jaknazywałgoArturSan-
dauer2.Niedawnoodbyłsięwyjątkowouroczystyihucznypogrzeb,
podczasktóregohołdpoecieoddawalinajważniejsidostojnicypań-
stwowiipartyjni.Tymczasempółrokuwcześniejwtymsamymmiej-
scuodbyłsięniecomniejhuczny,wszelakorównieżbardzouroczy-
stypogrzebAndrzejaStawara,legendarnegoijednegoznpierwszych
wczasieihierarchii”literackichkrytykównpolskiegoproletariatu”
.Ito
właśniewzwiązkuznimGiedroycpisałoswojejszczególnejspecja-
lizacjiwnpsuciuuroczystościpogrzebowych”
,adokładniejwzwiąz-
kuzsześćdziesiątymsiódmymzeszytemBibliotekinKultury”zawie-
rającymPismaostatnieStawara.
Doroku1956Stawardrukowałwkrajujedynieswojetłumacze-
niaklasykiliteraturyrosyjskiej,ponieważtennajważniejszyzkryty-
kówKPPnieodciąłsięodswoichprzedwojennychwypowiedziiza-
chowańzczasówpartyjnegorozłamuipóźniejszejlikwidacjisekcji
polskiejKominternuprzezstalinowców.DopieropoodwilżyStawar
dostałmożliwośćpublikowaniawPolscejużnietylkotłumaczeń,ale
równieżwłasnychprac.Jednakżedrukowaneprzezniegowlatach
1937-1938szkicenadalutrzymałystatuswydawniczych,anawetbi-
bliotecznychprohibitów.
Podkoniecroku1960krytykowipozwolonowyjechaćnaZachód
wceluposzukiwaniaigromadzeniamateriałówpotrzebnychdodal-
szejpracy.WtedyteżredaktornaczelnyparyskiejnKultury”zapro-
ponowałmupublikację(czyteżprzyjąłpropozycjępublikacji)in-
kryminowanychwkrajuszkiców.Stawarjednakdrukuksiążkijuż
niedoczekał.ZmarłwParyżu5sierpnia1961roku.Posprowadze-
niudokrajuprochów,opłakiwanegoprzezprasękrytykapochowano
nzwszelkimihonorami”wAleiZasłużonychCmentarzaPowązkow-
skiego.MniejwięcejmiesiącpóźniejukazałysięPismaostatnieSta-
wara.18września,kiedyrozpoczęłasięzachodniadystrybucjaksiąż-
ki,GiedroycpisałoniejwliściedoOsadczuka:
Książkęwysłałemjuż5dnitemudokrajuidziśdopieronujaw-
niam”naZachodzie.Szłomioto,bynajwiększailośćegzemplarzyprze-
skoczyłabezkarnie.Pomijającsensację,żestarykomunista,nieomal
2A.Sandauer:Odromantyzmudopoezjiproletariackiej.W:Tegoż:Pismazebrane.
T.1.Warszawa1985,s.200.