Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BarbaraGutkowska
UniwersytetŚląskiwKatowicach
Międzykosmosemachaosem
ODwóchMaciejachBolesławaLeśmiana
WDwóchMaciejach,balladowympoemaciezamykającymNapój
cienisty(1936)-ostatnitomwydanyzażyciapoety-zobaczyćmoż-
napoetyckąsummępoglądówLeśmiananaświaticzłowieka.Spoty-
kamysięwniejzcharakterystycznymdlacałejjegotwórczościmode-
lemświata,uktóregopodstawleżyrozgraniczenienaturyodkultury,
pomiędzyktórymimediujeartysta.Wyjaśnianieopozycjisztukiina-
turyzajęłowielemiejscawpracachbadaczypoezjiLeśmiana,którzy
opisalipowiązaniajegomyślizfilozofiąBergsona,Nietzschego,Spi-
nozyczyEriugeny
1
.WszyscypodkreślaliLeśmianowskierozumienie
naturyjakodynamicznegoprocesuniepojętychprzemianiemana-
cjijakiegośniejasnoistniejącegoźródławszelkiegoistnienia,wktó-
rychprzezkażdyprzyrodniczykonkretizjawiskoprześwitujemeta-
fizycznatajemnica.Kulturanatomiast,będącdomenądziałalności
społecznej,wspólnotyludzkichrąk,umysłuijęzyka,łączyczłowie-
kazjegośrodowiskiemisłużydoracjonalizacjiniepojętegowswym
chaosiebytu.Wjejramachszczególnemiejsceprzypadaliteraturze
isztuce,które-będącjednostkowymobjawieniemtwórczegogestu
artysty-majązdolnośćprzekroczeniabiologicznychikulturowych
zmienności,przypadkowościorazdeterminant.Szczególnaprzyna-
leżnośćartystydotychobydwuwymiarówludzkiejegzystencjiwią-
1
MiędzyinnymiJ.Trznadel:TwórczośćLeśmiana.Próbaprzekroju.Warszawa1964;
M.Głowiński:Zaświatprzedstawiony.SzkiceopoezjiBolesławaLeśmiana.Warszawa
1981;C.Rowiński:CzłowiekiświatwpoezjiLeśmiana.Studiumfilozoficznychkoncepcji
poety.Warszawa1982;J.Zięba:BolesławaLeśmianaświatopoglądnowoczesny.Oeseisty-
cepoety.Kraków2000;M.Karwowska:Prapamięćuśpiona.ŚwiatwyobrażeńBolesława
Leśmiana.Warszawa2008.