Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.„Zeświata,któregojużniema”1
Przyszłyhistorykżyciażydowskiegopierwszejpołowydwudziestegowiekunie
zrozumiewielujegoaspektówbezwnikliwejanalizyliteraturyżydowskiejtamtych
czasów.Pisarstwożydowskie,podobniejakskarbyliteraturykażdegonarodu,być
możebardziejniżcokolwiekinnegoodzwierciedlaproblemy,potyczkiiosiągnięcia
naszychczasów[...]2.
TymisłowamirozpoczynaswójartykułoSzolemieAszuEliahuElath,polityk
izraelski,wieloletniambasadorIzraelawUSAiwWielkiejBrytanii.Wydajesię,
żeEliahuElathuchwyciłwtychkilkuzdaniachto,copowinnobyćdlanasdziś
najważniejsze,gdysięgamypowydanewjidyszksiążki.
UrodzonywPolscepisarzżydowskiSzolemAsz3(Kutno1880–Londyn1957)
kojarzysiępolskimczytelnikomprzedewszystkimzwydanymiwciąguostat-
nichdwudziestulattłumaczeniamiCzarodziejkizKastylii,Kiduszha-szem,Męża
1Określeniategochybaporazpierwszyużyłרעג:,זעש1ה,לארשׁ,JisroelJoszuaZinger(Izrael
JoszuaSinger,1893–1944),starszybratlaureataliterackiejnagrodyNoblazroku1978,Jicchoka
BaszewisaZingera(IzaakaBaszewisaSingera,1902–1991),wtytulezbioruwspomnieńzlatdzie-
cinnych,drukowanegonajpierwwodcinkachwסvרעװראָפֿ(„Forwerts”,wydawanyodroku1897
wNowymJorkupoczątkowodziennikjidysz,wciążistniejącyjakotygodnik,por.http://yiddish.
forward.com/28.10.2005),aopublikowanegowformieksiążkowejjużpośmiercipisarza,por.
1946ת1:תּמ׃קראָ,־1,:,רעמאָvש,נז,אסאָװvלעװאַן1פֿ,רעג:,זעש1ה,לארשׁ,
JisroelJoszuaZinger,Funaweltwosiznisztomer,NjuJork:Matones1946.
2ThefuturehistorianofJewishlifeinthefirsthalfofthetwentiethcenturywillfailtograsp
manyofitsaspectswithoutaclosestudyoftheJewishliteratureoftheperiod.For,likethetreasures
ofanynation,sliterature,Jewishwritingsreflecttheproblems,struggles,andachievementsofour
times,perhapsmorethanmostothers,[…].EliahuElath,SholemAsch,TheMan,„CanadianJewish
Review”,9.01.1959,s.10.Jeżeliniejestzaznaczoneinaczej,wszystkieznajdującesięwksiążce
tłumaczeniasąmojegoautorstwa–M.S.
3Zależnieodużywanegojęzykaorazwymowy,imięinazwiskopisarza,którewjidyszsąza-
pisywaneשאַם1לש,sątranskrybowanemiędzyinnymijakoSzolemAszlubSzalomAsz(Polska),
SholemAschlubShalomAsch(StanyZjednoczoneiWielkaBrytania),ScholemAschlubSchalom
Asch(Niemcy),SholemAschlubShalomAsh(Francja),przyczymodzwierciedlonawpowyż-
szychprzykładachróżnorodnapisowniaimieniazależyodstosowaniawymowyjidysz(Szolem)lub
hebrajskiej(Szalom).Wksiążcezdecydowałamsięnaprzyjęciepolskiejpisownitranskrybowanej
wedługwymowyjidysz,pomimotego,żewPolscebardziejrozpowszechnionajestpisowniaimienia
pisarzaopartanawymowiehebrajskiej.
11
