Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
DelilleiDiderotwPolscealbooproblemie...
Historyk(atakżeteoretyk)literatury,gdymazająćsiękonkretnym
tekstembądźrozwiązaćokreślonyproblem,naogółniesięgniepopeł-
nystanbadań,comusiałobyoznaczaćczytaniewszystkichopracowań,
niezależnieoddatyichpowstania.Najprawdopodobniejnajegodecyzje
iwyborywpłynieperspektywapragmatyczna,czyliocenaprzydatności
dawniejszychprac,anietylkoichbibliotecznejdostępności.Wybo-
rówtakichpoczątkowodokonujesięzazwyczajintuicyjnie,przeważ-
niepostępujączgodniezewskazówkamipromotora,późniejzaścoraz
bardziejświadomiekonstruującswójwarsztatbadawczy,wktórymna
pierwszyplanwysuwająsięprzydatnedokonaniapoprzedników.Ozna-
czatooczywiściehierarchizacjęistniejącegostanubadań,którejjed-
nymzistotnychkryteriówjestaktualnośćtegostanu.
JakstwierdziłJerzyPaszek:BStarzeniesiętekstówliteraturoznaw-
czych(dalej:TL)jestrzecząniewątpliwą,natomiastsamopiswietrze-
niaidezaktualizacjiTLnasuwasporowątpliwości”3.Badaczformułuje
czteryhipotezydotyczącepowodówstarzeniasiętekstówliterackich,
wskazującjakoprzyczynytegozjawiskakolejno:brakrozdzieleniapra-
cynaukowejodpolitycznychdeklaracji,miejscepublikacji,dezaktuali-
zacjętezorazstarzeniesię(araczejwychodzeniezmody)metodologii
danegotekstu.LekturawykazuwybranychprzezPaszkaBżywotnych
tekstówliteraturoznawczychzlat1965-66”przekonuje,żeprocesy
starzeniazależąrównieżodupodobańczytelnikaoceniającegostatus
danegostudium;pewnąwątpliwośćbudziteżkonstatacjaautora,że
Bwdługimtrwaniu”ostająsiętekstyBprzynoszącenowemateriałyźró-
dłoweodzielelubautorze”4.
RozbudowanąklasyfikacjęspecyficznychcechprocesuBstarzeniasię
naukioliteraturze”-wiążącąsięzrefleksjąnatematstatusudyscypliny
ijejfunkcjonowaniawminionympółwieczu-zbudowałEdwardBalce-
rzan,którytwierdzi,iżBliteraturoznawstwostarzejesię:nieporządnie,
niepokornie,nieuchronnie,nieobligatoryjnie,niesynchronicznie,nie-
głębinowo,nieostatecznie”5.Szczególnieciekawewinteresującejmnie
tuperspektywiejeststwierdzenieoBniesynchroniczności”procesu,
któreBalcerzanuzasadnia,odsyłającdorozróżnieniatrzechszeregów
transformacyjnychwiedzyoliteraturze.
13
3J.Paszek,Ostarzeniusiętekstówliteraturoznawczych,BTekstyDrugie”
1990,z.5/6,s.49.
4Ibidem,s.59.
5E.Balcerzan,op.cit.,s.6.
