Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Humanizmioświecenie.
Próbarozpoznańiuporządkowań
Wstępnerozważaniadotyczącerelacjiwskazanejwtytulerozdziału
rozpocznęodcytatu:
Jednajesttylkodroga,którawzniesienasnawyżynywielkości,gdzie
niktnasnaśladowaćniezdoła-tadrogatonaśladowaniestarożytnych.
OHomerzepowiedziałktoś,iżkażdy,ktonauczysięgorozumieć,bę-
dziegopodziwiał;[prawdata]dotyczyrównieżdziełsztukistarożytnej,
szczególniegreckiej.Trzebazżyćsięznimijakzprzyjaciółmi,abymóc
uznać,żeLaokoonjestrównieniepowtarzalnyjakHomer.Posiadłszytak
doskonałąznajomość[sztukistarożytnej]podzielimysądNikomachosa
oHelenieZeuksisa:BWeźmojeoczy”rzekłdonieuka,którychciałzganić
obraz,Bawydacisięonaboginią”.Takimioczamipatrzylinadziełasta-
rożytnychMichałAnioł,Rafael,Poussin.Czerpalidobrysmakzsamego
źródła,aRafaelnawetwjegoojczyźnie.Wiadomo[bowiem],żeposyłał
doGrecjimłodychludzi,byrysowalidlaniegoruinyantyczne1.
FragmenttenpochodzizMyślionaśladowaniugreckichrzeźbima-
lowidełJohannaJoachimaWinckelmanna,dziełapowstałegow1775
roku,poprzedzającegoHistorięsztukiudawnych;zawieraonozasad-
niczeelementykoncepcjiestetycznychniemieckiegouczonego,sfor-
mułowanychjeszczeprzedzetknięciemsięzzabytkamistarożytności2.
Wcytowanychrozważaniachpojawiasiękilkaelementówkluczowych
1J.J.Winckelmann,Myślionaśladowaniugreckichrzeźbimalowideł,
przeł.J.Maurin-Białostocka,w:Teoretycy,artyściikrytycyosztuce1700-
1870,oprac.E.Grabska,M.Poprzęcka,wyd.2,Warszawa1989,s.163.
2J.Białostocki,JohannJoachimWinckelmann,notaw:Teoretycy,artyści
ikrytycy…,s.183.
