Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TomaszFerenc
UniwersytetŁódzki
0000-0003-0748-889X
https://doi.org/10.18778/8331-276-7.04
NAWSCHODZIEBEZZMIAN.ANALIZAFIGURWŁADCY,
KATAIOFIARYNAPRZYKŁADZIEZDJĘĆZCZASÓWREPRESJI
POREWOLUCJI1905–1907
Łódzkibuntrobotnikówwśródbadaczywywołujeszeregróżnychreakcji,choćmoż-
naodnieśćwrażenie,żeprzezdługiczasdominowałbrakgłębszegozainteresowaniatym
tematem.AnnaŻarnowskawswojejanalizieopiniipolskichhistorykównatematrewo-
lucji1905rokupisze,żedopierowostatnichlatachpojawiałysięsygnałyzapowiadające
powrótdointensywniejszychbadań1.Nieinaczejjestwprzypadkubadaczyspołecznych,
wśródktórychwyjątekstanowiWiktorMarzec,autorksiążkipoświęconejtejspołecz-
nejrebeliiireakcji,jakiewywołała2.Ważnewtymkontekścieteżbadaniaidziałania
artystycznewnurcieherstoryprowadzoneprzezgrupęKolektywKobietyznadŁódki.
WprzestrzenipublicznejŁodziwydarzenietoreprezentujeodsłoniętyw1975rokuPo-
mnikCzynuRewolucyjnego,autorstwaKazimierzaKarpińskiegousytuowanywparku
pozacentrummiasta.JesttakżewmieścieulicaRewolucji1905roku,którabiegnie
przezśródmieście.Najednejzkamienicstojącychwzdłużtejmiejskiejarteriipowstał
muralŻyjeszwmieścierewolucji.Jednakwpowszechnejpamięcihistorycznejłodzian
wydarzeniazlat1905–1907wydająsięsłaboobecne.Niniejszyartykułskupiasięna
bardzoniewielkimwycinkutejhistorii,awwymiarzebadawczymbazowaćbędzieje-
dynienatrzechfotografiachzezbiorówMuzeumTradycjiNiepodległościowych.Tekst
składasięztrzechczęści,pierwszastanowikonieczneijednocześnieskondensowane
wprowadzeniewwydarzeniazokresurewolucji.Częśćdrugaukazujepersonalnyłań-
cuchwładzyiprzemocy,któryzaczynasięodcara,jegoprzyzwolenieiwolaostatecznie
skutkujądziałaniemkatawykonującegowyroki.Ostatniaczęśćzawierapróbęodczytania
trzechzdjęćwykonanychwłódzkimwięzieniuw1908roku.Zdjęciatereprezentujątrzy
tytułowefigury,aleteżkonkretnychludziuwikłanychwtragicznewydarzenia.Zako-
rzenionewhistorii,odkrywajątakżecoś,coRolandBarthesokreśliłntrzecimsensem”,
zmuszającymmnienietylkodointerpretowaniatychobrazówwkontekściewydarzeń
rewolucyjnychsprzedponadstulat,aletakżenieuchronniebudzącymskojarzeniaztym,
codziejesięaktualniewrosyjskimimperium.
1A.Żarnowska,Rewolucja1905rokuwopiniipolskichhistoryków:wczorajidziśpróbapodsumowania,
[w:]Dziedzictworewolucji1905–1907,red.A.Żarnowska,A.Kołodziejczyk,A.Stawarz,P
.Tusiński,
Warszawa–Radom2007,s.40.
2W.Marzec,Rebeliaireakcja.Rewolucja1905rokuiplebejskiedoświadczeniepolityczne,Łódź–Kraków
2016.