Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Spośródwszystkich,takżepóźniejorganizowanych,osadfabrycz-
nychŁódźwyróżniałasięszczególnymiwaloramiśrodowiskowymi.
Największąjejzaletąbyłykorzystnewarunkihydrologiczne.Spo-
śródblisko20rzekistrumienipłynącychdzisiajwgranicachŁodzi,
istotnąrolęodegrałydwie:ŁódkaiJasień.Obie,zwłaszczaJasień,
charakteryzowałysięznacznymspadkiem,copozwalałowykorzy-
staćichsiłęmotorycznądonapędumaszyniurządzeń.Obieteżbyły
zasobnewwodęniezbędnądlawieluprocesówtechnologicznychwe
włókiennictwie.Bogactwodostępnegodrewnabudulcowegoiopa-
łowegobyłowmyślinstrukcjirządowychkolejnymargumentem
przemawiającymzalokalizacjąosadprzemysłowych.Wprzypadku
Łodzi,wbrewrozpowszechnionymopiniom,zasobydrewnabyły
niewielkie.nBórdomiastanależącyjestdośćznaczny,alezaczasów
KsięstwaWarszawskiegoprzezbrakurządzeniadoszczętuprawie
spustoszony”,notowałR.Rembielińskiwlipcu1820r.,zwracając
uwagęnanowe,bezplanowekarczowiska1.Zobowiązałburmistrza
miastadouporządkowanialasówgminnych,zabroniłścinaniadrzew,
aterenywykarczowanepoleciłponowniezalesić.Dozwolonebyłoje-
dyniepozyskiwaniedrewnadobudowydomówmieszkalnych,któ-
rychplanyzyskałyakceptacjękomisjiwojewódzkiej,natomiastdo
celówopałowychwolnobyłozbieraćtylkodrewnoleżąceiwyłącznie
wponiedziałkoweprzedpołudnia.Tesuroweograniczeniauzasadniał
Rembielińskikoniecznościązachowanialasu,jakoźródłabudulcadla
przyszłychpokoleń.W1826r.wydanezostałozaleceniebudowania
domówokonstrukcjiszachulcowej(tzw.pruskimur),abyoszczędzać
drewno.Pruskimurwymagałzastosowaniacegłylububitejgliny,
wypełniającychdrewnianyszkieletkonstrukcjibudynku.Tadyrek-
tywaujawniakolejny,rzadkoeksponowanywalorpołożeniaŁodzi.
Strukturageologiczna,naktórejleżymiasto,obfitujewżwiry,piaski
igliny,czylipodstawowesurowcebudowlane.WładzomKrólestwa
1
TrzyraportyRajmundaRembielińskiegoprezesaKomisjiWojewództwaMa-
zowieckiegozobjazduobwodułęczyckiegowroku1820,oprac.Z.Lorentz,
nRocznikOddziałuŁódzkiegoPolskiegoTowarzystwaHistorycznego”1928,
t.1,s.43-70.
Początki(1820-1831)
ti(
1)
19
