Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
TądrogąprzybywalidoŁodzinużytecznirękodzielnicy”,tądrogą
przywożonosurowceiwywożononawschódsuknowyprodukowane
wmanufakturachKalisza,Opatówka,Sieradza.Nadługichodcin-
kachtraktmiałprostyprzebieg,nawierzchnięutwardzoną,nmakada-
mową”(odnazwiskaszkockiegowynalazcyJ.L.McAdama),pobocza
obsadzoneszpaleremdrzew.Byłtostandardrzadkojeszczespotykany
nakontynencieeuropejskim.Wbrewrozpowszechnionymopiniom,
niemiałajużznaczeniaprzebiegającaprzezŁódźdrogazWłocławka
doPiotrkowa,ważnawepocenŁodzirolniczej”,gdydobramiklucza
łódzkiegowładalibiskupiwłocławscy.Nakrótkimodcinkumiędzy
ŁodziąaZgierzempoprowadzonowjejśladzieTraktFabryczny.
Innymjeszczewalorem,niewymiernym,aleniebezznaczeniadla
atrakcyjnościŁodzi,byłaurodakrajobrazumiastainajbliższejoko-
licy.Dzisiejszazabudowaskuteczniemaskujeróżnicewwysokości
terenu,jegopagórkowatycharakter,którybudziłpozytywneemocje
uosiedlającychsięwŁodzirzemieślników.Wymownymświadectwem
jestrelacjaStanisławaStaszicaopisującegow1825r.swojespotkanie
zsukiennikamiprzybyłymidoŁodzizSaksonii.nTuwŁodzizaszlimi
drogęczterejfabrykanci[ł]SasizGrunwaldu,najsławniejszegomiej-
scapodobnychfabryksaskich[ł].Łódźzaśznaleźlimiejscemwe
wszystkichwzględachdogodnym,nawetzpołożeniaswego,zczy-
stychwód,przypominającymimojczystądziedzinęGrunwald”4.
CzęstospotykanawSaksoniinazwaGrunwaldniepozwalanabliż-
sząlokalizacjęnmałejojczyzny”rozmówcówStaszica.
WspomniećjeszczewypadaoleżącychwsąsiedztwieŁodzinkolo-
niach”,którew1820r.widziałR.Rembieliński,upatrującwichmiesz-
kańcachprzyszłychrobotnikówmanufaktur5.Koloniaminazywano
wówczasosadywiejskiezamieszkaneprzezchłopówprzybyłychzkra-
jówniemieckich.Najstarszeznichpowstaływlatachosiemdziesiątych
XVIIIw.,akolejnenapoczątkuXIXw.,zakładaneprzezadministrację
4
K.P.Woźniak,StanisławStaszicoŁodziiokolicznychmiastach.Rekonstruk-
cjazaginionegoraportuz1825r.,RŁ,2018,t.68,s.207.
5Trzyraportył,s.59.
Początki(1820-1831)
ti(
1)
21
