Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskiegobardzozależałonaupowszechnieniubudownictwamuro-
wanego.Wydanoszeregprzepisów,któreułatwiałytakieinwestycje.
Osiedlającysięwosadachfabrycznychobcokrajowcymogliwydo-
bywaćglinęorazwypalaćcegłęnawłasnyrachunekinieuiszczali
ztegotytułużadnychopłat.Jużw1822r.urządzonowŁodzicegiel-
nięprzeznaczającnaniąbliskodwahektarygruntuwrejoniedzi-
siejszejul.S.JaraczanawysokościplacuDąbrowskiego.Niemiecka
wojskowamapatopograficznaz1915r.,czylizczasów,gdyŁódźmiała
jużzasobąnajwiększyboombudowlany,pokazujeblisko40cegielni
rozlokowanychnaterenieobjętymdzisiejszymigranicamimiasta2.
Obfitośćglinyodpowiedniejdowypałucegieł,bezpotrzebykosz-
townegojejtransportu,byłabezspornieczynnikiemułatwiającym
inwestycjebudowlanewcałymokresierozwojuprzemysłowejŁodzi.
Istotnązaletąpołożeniamiastabyłateżkorzystnastrukturawłas-
nościgruntówwjegonajbliższymotoczeniu.Ograniczoneśrodki,
jakimidysponowałbudżetpaństwanacelezwiązanezuprzemy-
słowieniem,wykluczałymożliwośćdokonywaniakosztownychwy-
właszczeńprywatnychnieruchomości.Należałowięcszukaćterenów
zprzewagągruntówstanowiącychwłasnośćrządową.Łódźspełniała
tenwarunekijejrozwójterytorialnyażdo1840r.niepociągnąłza
sobąwiększychwydatkówzeskarbuKrólestwa.Spośródwszystkich
miast,wktórychpowstałyosadyfabryczne,tylkoZgierzdysponował
większąodŁodzirezerwągruntówrządowych.
OgromnązaletąŁodzibyłoteżdogodnepołożeniekomunika-
cyjneprzybudowanymod1820r.trakciezWarszawyprzezBłonie,
Sochaczew,Łowicz,Zgierz,ŁódźiSieradzdoKalisza.Byłatojedna
zpierwszychinwestycjipodjętychprzezrządKrólestwaPolskiego
wceluożywieniagospodarkikraju.Gościniecwkrótcenazwanyzostał
TraktemFabrycznym,codobrzeoddajejegocharakteriznaczenie3.
2KartedeswestlichenRusslands,1915.Skala1:100000.BibliotekaUniwersy-
tetuŁódzkiego,Zbiorykartograficzne,sygn.K11635,arkuszE34Lodz.
3
T.Suwara,DrogiKrólestwaPolskiego,nDrogownictwo”2019,nr7-8,s.227-
231;BitegościńceKrólestwaKongresowegozbudowanewlatach1820-1836,
skala1:1000000,red.P.Kamiński,Warszawa2008.
20
KrzysztofPawełWoźniak
tf
ł
i
