Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
myślećpodobnieokrężnądrogą.Wprawdziwymżyciu
takiesytuacjezdarzająsięnaszczęściedośćrzadko-gdy
kelnerkapytagrupęgości,czywszyscychcąpiwo,toodpo-
wiedziąniebędziewzruszenieramion,leczwielogłosowe
nTak”
,nNojasne!”
,nPewnie!”
.Potemtrzebatylkopoliczyć,
żebyustalićliczbężądanychpiw.
Wżyciuniewszystkodziejesięzgodniezprawamilo-
giki,idobrze.InaczejHamletniemógłbypowiedzieć:
nByćalboniebyć,otojestpytanie”-ponieważzdanie
oformienAalbonie-A”jestzawszeprawdziweinie
możebyćpytaniem.KiedyzaśpieśniarzipoetaWolf
Biermann,mieszkającywtedyjeszczewNRD,dałwyraz
swemuwewnętrznemurozdarciusłowami:nNajchętniej
chciałbym,żebymnietuniebyłoinajchętniejbymtu
pozostał”
,tozpewnościąnieżyczyłbysobiezarzutu,że
zdaniemaformęnAinie-A”
,dlategojestwewnętrznie
sprzeczne.Życiejestwłaśniepełnesprzeczności,czasem,
inaczejniżwlogice,trzebajeznosić1.
Kiedyprzedkilkomadziesiątkamilatstudiowałemna
uniwersyteciematematykęifilozofię,logikadlastu-
dentówfilozofiinależaładoprogramuobowiązkowego,
awykładówwiększośćsiębała.Apogeumniezrozumie-
niaprzyszło,kiedyprofesorzcałymstoicyzmemwy-
deklamowałzdanie:nJeśliksiężycjestzzielonegosera,
toliczbapięćjestpijana”
,twierdzącdotego,żezdanie
jestprawdziwe-bozczegośfałszywegomożnawy-
wnioskowaćcośfałszywego,awypowiedźmimotojest
prawdziwa.
1
Biermannwczasiesłynnegokoncertuwkolońskiejhalisporto-
wej,którybyłpowodempozbawieniagoobywatelstwa,powiedział
otychwersach:nWyrażająonebardzodokładniepolitycznystan
umysłuwielumłodychludziwNRD”
.
