Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie
PRZEDMIOTIMETODA
Głównekierunkidotychczasowychbadań
Wdziejachhistoriicywilizacjieuropejskiejpojęcierationależydosłówkluczy,
atendencjadoracjonalizacjijestpodstawąprocedurpoznawczych.Wfilozofiiina-
uce,wreligii,anawetwliteraturzeisztucewłaśnietakategoriastanowijedenznaj-
istotniejszychpunktówodniesieniadlawszelkichinnychidei.Wuniwersumzna-
kówratiowprowadzaporządekiustanawiazawartewnimsensy,którejakopewien
zwartysystemodzwierciedlająsiętakżewróżnorodnychkoncepcjachracjonalności.
Innymisłowy,racjonalnośćpozwalazrozumiećświatiorientowaćsięwjegolabi-
ryncie,jestrównieżnarzędziemnadawaniamukolejnych,nowychznaczeń,które
wcześniejpozostawałyniedostrzeżone.Ztegoteżwzględujejstrukturaniemoże
zostaćnigdyzamkniętaipodlegaciągłymprzekształceniom.
Drogaodirracjonalnościkuracjijestkierunkiemoczywistym.Jednakżenieza-
wszejejwektorprzebiegawsposóbtakjednoznaczny,jakmożnabysiętegospodzie-
wać.Właściwiekażdaepokakumulowaławsobietakieoczekiwaniainapięcia,które
nieracjonalne,chociażnaróżnesposobyzdająsięuczestniczyćwfunkcjonują-
cychmodelachracjonalności,choćbyjakoelementchaosu,którymożewprawdzie
byćniezastąpionątwórcząinspiracją,aleczasemprzeradzasięwczynnikdestrukcji,
hamującydalszyrozwój.
Takąniespokojnąipełnąniejednoznacznościepoką,wktórejnapięcieracjiitego,
coirracjonalne,osiągnęłoszczególnenatężenie,byłanowożytnośćodrenesansu
powiekXVII,abliższaanalizapozwalawmaterialeźródłowymodnaleźćwielewąt-
ków,którezdająsiępasowaćraczejdoopowieścirodemzarchaicznejlegendyniżdo
dzisiejszegoobiegowegoobrazukulturyrenesansowej.Jesttakmiędzyinnymiztego
powodu,żemit,zwłaszczatendotyczącyLogosu,byłwówczasuznawanyzaźródło
równieistotne,aniejednokrotnienawetważniejszeodprzekazówhistorycznychczy
lozoficznejrefleksji,takżewkontekścieodczytaniadoktrynychrześcijańskiej,zaś
magiaialchemiamiałydostarczaćsatysfakcjonującychdowodównaukowych,sta-
nowiąceksperymentalnąpodstawęweryfikacjidanejtezy.
Niedokońcawiadomo,copocząćzrenesansowąkoncepcjąracji,zwłaszczaże
jejbliższezbadaniepozwalaspojrzećnaepokęodrodzeniazniecoinnejperspekty-
wy,niżzwykłosiętoobecnieczynić.ZazwyczajprzemianydokonującesięwEu-