Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Prolegomenametodologiczne
17
czychzainteresowaniomegzystencjalnym.Teologia,zdaniemTillicha,
pytającoostatecznyfundamentrzeczywistości,pytazawszewkon-
tekściejegoznaczeniadlaegzystencji(zbawienia)człowieka.Filozofa
zainteresowanajestraczejsamympoznaniem,aspektegzystencjalny
pozostajewjejprzypadkunadalszymplanie.Jednakże,coTillichprzy-
znaje,równieżflozofaniemożepozbawićsięcałkowiciekontekstu
egzystencjalnego.Biorącpoduwagęnaszkicowanewyżejwarunki
rozumieniapojęć,konstatacjatajestjaknajbardziejsłuszna.Pierwsze
kryteriumniewprowadzawięcradykalnejgranicypomiędzyflozo-
fąateologią,aconajwyżejróżnicęstopnia.Pozostajedrugiekryte-
rium.Dotyczyonostosunkudoautorytetuidokonkretnejwspólnoty.
Teolog,piszeTillich,pozostajeintencjonalniezwiązanyzkonkretną
wspólnotąreligijną(Tillich1994,s.52).Możnatudodać,żeztegopo-
wodupozostajeintencjonalniepodporządkowanywswoimmyśleniu
najwyższymautorytetomtejżewspólnotyoraztymsymbolomisfor-
mułowaniom,którezewzględunatożsamośćdanejwspólnotyuwa-
żanesązaostateczneinieprzekraczalne.Filozofzaś,stwierdzaTillich,
flnieuznajewięzizjakąśszczególnątradycjączyautorytetem”,dlatego
flmyśliciel,którywswojejintencjipodporządkowujesięwięzomko-
ścielnym,narodowymczyklasowym,przestajebyćflozofem”(Til-
lich1994,s.52).Drugiekryteriumjest,jaksądzę,znaczniebardziej
obiecujące.
PrzywołałemrozważaniaTillichaniepoto,byoceniać,czytemu
autorowiudałosięwyznaczyćdemarkacyjnąliniępomiędzyflozofą
ateologią.Wydanietakiegowerdyktuzależybowiemtakżeodoceny
trafnościTillichowegoopisuteologii–awtymmiejscuniepodejmuję
bysięztezą,żeichdyscyplinęodróżniaodflozofiuznaniepewnych
zdańzaniepodważalneinieprzekraczalne.Możliwe.Niemniejmoż-
liwejestrównież,żepewnegotyputeologianiezgodziłabysięnata-
kieograniczenie(sądzę,żejesttaknaprzykładwprzypadkuteologii
apofatycznej,którąprzedstawiamwswojejpracy;czyjednakmyślenie
tegotypupowinnozostaćzaakceptowanejakoteologia–tojestkwe-
stia,którąostatecznierozstrzygnąćmusząsamiteologowie,choćflo-
zofczneanalizyteologiimogąimwtympomóc).
Zmojegopunktuwidzeniachodzioto,czyTillichtrafnieopisał
flozofę.Moimzdaniemmadopewnegostopniaracjęwkwestiiinten-
9Choć,postawionypodścianą,dałbymnastępującą,prowizorycznąodpowiedź:
Biorącpoduwagęróżnicewsposobieuprawianiaswejdyscyplinywśródsamych
teologówiflozofów,można,jaksądzę,stwierdzić,żeflozofareligiiiteologia(lub
lepiej:flozofereligiiiteologie)mieszcząsięnaswegorodzajukontinuum,niezaś
podwóchstronachmetodologicznejprzepaści.
