Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Archiwumtzw.KampaniiSybirskiejdziałającejwdrugiejpołowiewiekuXIX…
29
podolskichtraktują,niebędęprzetoszczegółówtychpowtarzać”15.Zjegowywo-
duwynikatakże,żepoczątektejdziałalnościdatujesięnaczaspierwszychwyro-
ków,którezapadływobecuczestnikówspiskuSzymonaKonarskiego:
PaniKsawerzeprzypadłwudzialenajobszerniejszyzakresdziałalności,gorącebo-
wiemjejserceogarnęłonajcięższąniedolądotkniętychbraci,tychwłaśniecoznoszą
przezczasdługiudręczeniakajdaniwięzienia,skazanizostaliwreszciedociężkich
robótlubrzuceninaUralnawygnanie.Trzybyłygłównetychmęczennikówkate-
gorie,amianowicie:uczestnicyListopadowegoPowstania;Uniciprześladowaniza
wiarę,iwreszcieświeżowysłanizaKonarskiegozwiązkowi.PaniKsawerazezwykłą
swemucharakterowiprzedsiębiorczością,postanowiłazaopiekowaćsięcałątąlicz-
nąjużbardzokoloniąSybiraków,dostarczającimnietylkomaterialnychzasobów,
aleteżpokarmdlaumysłuiserca.Liczącnapowszechnewspółczucieiznanąpolską
uczynność,odwołałasiędrogąpoufnądowspółobywateli,prosząconadsyłaniena
jejręcenarzeczSybirakówzasiłkówpieniężnych,bielizny,odzienia,książek,dzien-
nikówiwogólewszystkiego,cowdzikimjeszcze,anieżyczliwymkrajumożesię
staćpomocą,ulgąlubpociechą.Dlaochronieniazamierzonejdziałalnościswojejod
policyjnychdokuczliwości,napisałaprywatnylistdoCesarzaMikołaja,przestawia-
jącmuswójzamiar,natchnionyczystymchrześcijańskimmiłosierdziem,iprosząc
onajwyższeupoważnienie16.
PrzekonanieW.Śliwowskiejiodwołującychsiędojejprackolejnychbada-
czytematykipolskiegoSybiruotym,żewlatach40.XIXw.naPodoluistniało
kilkatowarzystwdobroczynnych,zaczerpniętejestmiędzyinnymizpamiętnika
JulianaSabińskiego.Wswoimdzienniku,przydacie20listopada1843r.,zanoto-
wałonnastępującąinformację:
Wkrajunaszymzawiązałysiętrzytowarzystwa,powiększejczęścizkobietzło-
żone,amającenaceluprzysyłaćpomocwszelkiegorodzajuspółziomkom-wy-
gnańcom.JednoztychtowarzystwjestnaUkrainieiobjawiłoswojechęcipo-
średnictwemJanaTarnawieckiegoisiostrytegożSalomeiRakowskiejwlistach
doFryderykowejidoMaszkowskiego,przyktórychzałączonebyły2tyś.rubli.
as.[asygnacyjnych-W.K.-Ś.]DodrugiegotowarzystwanaPodolunależyPani
KsaweraGrocholskazdomuBrzozowska,któraniedawnopisaładoFryderyko-
wejidoOlizarów,przesyłającksiążkipolskie.Otrzecimtowarzystwie,takżena
Podolubędącym,pisałdoFryderykowejMarchocki,wspominającwnimpanią
RóżęSobańską.Cowszystkoznajwiększąpociechąnasządowodzi,żeprzecież
ipokilkulatachniezapomnielitamonas.Wszakwichpamięci,współczuciu,
szacunkucałanaszanagroda…17
15Z.Sz.Feliński,Pamiętniki,cz.1,1822-1851,Kraków1897,s.202.
16PamiętnikiXawery…,s.283.
17J.G.Sabiński,Dzienniksyberyjski,t.1,s.498.
