Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Edypa),pochodzeniepotomstwa(zJokastylubEuryganei),sposób
oślepienia(robitosamlubwykłuwająmuoczyoburzenipoddani).Nie
możemywypowiadaćpewnychsądówowymowietychtekstów,bo
wzdecydowanejwiększościniedotrwałydonaszychczasów,chociaż
pewnefragmentysugerujądiametralnieinnąniżuSofoklesaczySeneki
konstrukcjęcharakterugłównegobohatera(naprzykładwefragmen-
cieEdypaEurypidesatytułowybohaternieoślepiasięsam,alezostaje
oślepiony
31
).
TymczasemSofoklestworzydramatowinieEdypa,którypowo-
dowanypychą(ὕβρLς)szukaprzyczynzarazyniszczącejTeby.Apollo
jestźródłemiszafarzemwiedzyoPrzeznaczeniu,któregowyroków
wyjawionychprzezwyroczniędelfickąusiłowałEdypuniknąćwcześ-
niej.Opuściłdomrzekomychrodziców,władcówKoryntu,żebynie
spełniłasiępodwójnaklątwa:ojcobójstwaikazirodztwa.Jegopróba
zrozumieniaiprzechytrzenialosustanowibłądpoznawczyiwkon-
sekwencjietyczny,jestdowodemniezrozumieniapozycjiczłowieka
wświecieodwiecznychpraw,którymczłowiekmożesięjedyniepod-
porządkować:
zob.zwłaszczaJ.-M.Moret:Oedipe,laSphinxetlesThebains:Essaidemythologie
iconographique.T.
I
‒
II
.Genève1984,s.49‒65,79‒150iin.;zob.teżA.D.Tren-
dall,T.B.L.Webster:IllustrationsofGreekDrama.London1975,s.32,140‒141.
WliteraturzerzymskiejnajwcześniejszenawiązaniedoniejpojawiasięuPlauta
(namistiquidemhercleorationiOedipo/opustconiectore,quiSphingiinterpresfuit–
Poen.443‒444);wsztucerzymskiejmotywten,rzadszyniżwświeciegreckim,
znajdujemynamalowidłach(jaknp.freskzVillaSanMarcowStabiachz
I
w.n.e.
czyzHermopolisz
II
w.n.e.(obecniewMuzeumEgipskimwKairze,
JE
63609))
ireliefach(np.zaginionyreliefpompejańskiz
I
w.n.e.),sarkofagach(jaknp.gro-
bowieczok.220r.n.e.przyrzymskiejViaCabicana,obecniewWatykanie,Museo
GregorianoProfano,inv.10408),mozaikach(jaknp.mozaikawOstiaAntica
zok.
II
/
III
w.n.e.),lampachczygemmach(zob.J.-M.Moret:Oedipe,laSphinx…,
s.117,pl.75,79,83,84,99‒89,72‒74iin.).
31Zob.A.J.Boyle:Introduction…,s.
LI
.
17
