Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
LudnośćcywilnawobecwojnywGórskimKarabachu
WojnawGórskimKarabachujestjednymzkonfliktówzbrojnych
rzucającychświatłonadylematycywili,którzywbrewobowiązują-
cymkonwencjomiaktomprawnym,takimjaknp.międzynarodowe
prawohumanitarneczymiędzynarodoweprawoprawczłowieka,są
umyślnieatakowani.Coważne,atakinaludnośćcywilnątraktujesię
sięjakojednązmetodwalkizbrojnej,któramaprowadzićdouzyska-
niaprzewagiiosłabieniaprzeciwnika.Przedmiotematakówsątakżeich
dobra,jakszkoły,urzędy,szpitale,blokimieszkalneidomy(fot.1i2).
Dziejesiętak,mimożecywileniebiorąbezpośredniegoudziałuwdziała-
niachzbrojnychiwpraktyceniesązdolnidowalki(Rapior2017:114).
DlategoteżwspółczesnekonfliktyczęstonazywanesąBwojnamitotal-
nymi”(Jones2013),wktórychatakujesięcywili,abyzdobyćterytorium
bądźzastraszyćiukaraćludnośćzajejlojalnośćwobecwroga.Wmyśl
słówErichaLudendorfa,czołowegoniemieckiegostrategawpierwszej
wojnieświatowej,możnapowiedzieć,żegdycywileicywilnainfrastruk-
turastająsięwojskowymicelami,wrzeczywistościBwszystkojestwojną”
(Ludendorf2022).Natymgłówniemaopieraćsiętotalnośćwojnypro-
wadzonejzużyciemwszystkichmożliwychśrodków,azarazemwojny,
wktórejpodstawoweprawaludnościcywilnejsąnagminnielekceważone
iłamane.
Antropologiawojny.Pomiędzycierpieniemastratą
Proponowanewksiążcerozważaniaosadzonesąwparadygma-
cieantropologiiwojennej.Wdużejmierzetowłaśnietenparadygmat
ukierunkowujenaszespojrzenienacywili,którychżyciezostałozdeter-
minowanekonfliktemzbrojnym.Wpewnymstopniuuściślaontakże
rozumieniewspółczesnejwojnyoGórskiKarabachrozpatrywanej
wkategoriachpolitycznejprzemocy.Wartowtymmiejscupodkreślić,
żeliteraturazzakresuantropologiiwojnyjestzróżnicowanaidośćfrag-
mentaryczna.Dotyczybowiemróżnychtypówkonfliktów,dziejącychsię
zarównowdalszejprzeszłości(Evans2010;Maj2015;Branach-Kallas
2018;Stomma2014),jakiwspółcześnie,np.wojnanaBałkanach
13
