Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
naudzielaniekredytówrządom,którychpolitykęuznawał
zanieprzyjaznąwobecinteresówFrancji,azdrugiejstronypomagał
wuzyskaniupożyczekwzamianzaustępstwaekonomicznelub
polityczne.Czasaminiechętniedawałkredytyniepewnym,lecz
strategicznieważnymklientomtylkopoto,abyniezwrócilisię
opomocdokogośinnego.Miałagresywnemetodypozyskiwania
wierzycieli–wtymprzypadkulatem1905rokudano
dozrozumieniarządowiserbskiemu,żejeżelinieprzyznaFrancji
pierwszeństwawkwestiiudzieleniapożyczki,paryskierynki
finansowebędącałkiemzamkniętedlaSerbii[64].Rozumiejąc
tepowiązaniapomiędzystrategiąifinansami,francuskie
MinisterstwoSprawZagranicznychpołączyłow1907rokuswoje
departamentyhandlowyipolitycznywjednącałość[65].
Natymtlewidać,żeserbskapożyczkaz1906rokubyławażnym
punktemzwrotnym.Odtamtegomomentubowiemfrancuskie
relacjefinansowezBelgrademstałysię„bardziejzażyłe
idominujące”,jaktookreśliłpewienamerykańskianalityk
zajmującysiędziejamifinansjeryprzedpierwsząwojną
światową[66].Francjaweszławposiadanieponadtrzechczwartych
całegoserbskiegozadłużenia[67].DlaSerbiibyłytoogromne
zobowiązania–harmonogramspłatrozciągałsięażdo1967roku
(wrzeczywistościBelgradpo1918rokuniewywiązałsięzespłaty
większościswoichnależności).Lwiaczęśćtychpieniędzyposzła
nazakupywojskowe(zwłaszczaszybkostrzelnedziała),które
wwiększościzostałydokonaneweFrancjikuniezadowoleniunie
tylkoaustriackich,aletakżebrytyjskichdyplomatówidostawców
broni.Pożyczkaz1906rokupozwoliłarównieżSerbii
przeciwstawićsięhandlowejpresjiWiedniaiznieśćprzewlekłą
wojnęcelną.„NiewątpliwiepomyślnyopórPanaPašiciawobec
[austriackich]żądań–donosiłw1906rokubrytyjskiposeł
wBelgradzie–stanowiznaczącykrokwkierunkuekonomicznej
ipolitycznejemancypacjiSerbii”[68].
Tesukcesynapolufinansowymniepowinnyjednakodwracać
naszejuwagiodopłakanegostanuserbskiejgospodarkijakocałości.
Postępującyprocesupadkugospodarczegomiałswojekorzenie
