Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
whistoriikrajuistrukturzejegorolnictwa.Powstaniuniepodległej
Serbiiijejpóźniejszejekspansjitowarzyszyłprocesdrastycznej
dezurbanizacji,gdyżmiastazamieszkiwanewwiększościprzez
muzułmanówcorazbardziejwyludniałysięnaskutektrwających
przezdziesięcioleciaprześladowańiprzymusowych
wysiedleń[69].Wtensposóbrelatywniezurbanizowane
ikosmopolitycznestrukturyperyferiiImperiumOsmańskiego
zostałyzastąpioneprzezspołeczeństwoigospodarkę,którebyły
całkowiciezdominowaneprzezdrobnychchłopówwyznania
chrześcijańskiego.Poczęściwynikałotozbrakurodzimejserbskiej
arystokracji,apoczęścibyłoskutkiemzabiegówpanującejwSerbii
dynastii,którastarałasięniedopuścićdowyłonieniasiętakiej
warstwyspołecznej,blokującmożliwościłączeniawielkich
majątkówziemskich[70].Podczasgdymiastasiękurczyły,ludność
krajurosławzawrotnymtempie.Setkitysięcyhektarówziemi
stanęłyotworemprzedmłodymimałżeństwamiuwolnionymi
odspołecznychograniczeńwkwestiachmałżeństwaipłodzenia
dzieci.Lecztenbujnyprzyrostnaturalnyniemógłwżadensposób
odwrócićcyklupogarszaniasięwynikówgospodarczychiupadku,
którytrzymałwuściskuserbskągospodarkęwokresieodpołowy
XIXwiekuażdowybuchupierwszejwojnyświatowejw1914
roku[71].WokresieodpoczątkulatsiedemdziesiątychXIXwieku
do1912rokuprodukcjanagłowęmieszkańcaspadławrolnictwie
o27,5procent,częściowodlatego,żeekspansjaziemuprawnych
doprowadziładodużegowylesieniaiwtensposóbdozmniejszenia
areałupastwiskpotrzebnychdoutrzymaniahodowliświńnadużą
skalę,któratradycyjniebyłanajzyskowniejsząinajwydajniejszą
gałęziąserbskiejprodukcjirolnej.DolatosiemdziesiątychXIX
wiekupięknelasySzumadii,wcześniejidealnienadającesię
dohodowliświń,poprostuzniknęły[72].
Sytuacjawrolnictwiemogłabyniemiećtakdużegoznaczenia,
gdybyodnotowanowzrostwhandlowymiprzemysłowymsektorze
gospodarki,lecztutajrównieżrysowałsięponuryobraz,nawetjak
nabałkańskiestandardy.PanującawSerbiikultura
przedsiębiorczościgenerowałaniewielkiezapotrzebowanie
