Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Ważnezmianyprzyczyniającesiędorozwojunaukowegośrodowiskawe
LwowienastąpiływpołowieXIXwieku,azwłaszczawlatachsześćdziesiątych
tegostulecia.Możnamówićounowocześnieniunaukihistorycznejnauniwersy-
tecie,doczegowniemałymstopniuprzyczyniłsięAustriakHenrichZeissberg
(1839-1899).Najpierwkierowałod1863rokukatedrąhistorii,anastępniekate-
drąhistoriipowszechnej(od1869roku).Wtymrokurównieżpowołanokatedrę
historiiaustriackiej,którąobjąłrodakZeissbergaRobertRösler(1836-1874).
Zeissbergbyłdobrzeprzygotowanydoprowadzeniabadańhistorycznych,inte-
resowałsięteżdziejamiPolaków,dziękiczemucieszyłsiędużymautorytetem
wśródpolskichuczonych.Prowadziłbadanianadpolskimśredniowieczem
ihistoriografią,korzystajączezbiorówOssolineum.
Wczasiejegopobytunauczelnilwowskiejkierownikiemkatedryhistoriili-
teraturypolskiej(od1856roku)byłAntoniMałecki(1821-1913)
65,zaliczanydo
elityumysłowejówczesnegoLwowa,lwowianinzwłasnegowyboruiz„zasie-
dzenia”,aarcylwowianinzeswychosiągnięćizasług
66.Niebezznaczeniabyło
wygłoszenieprzezniegopierwszychwykładówwjęzykupolskim,pomimobra-
kuzezwoleniawładz.Jaksięokazałowlatachpóźniejszych,wprowadzenie
prawawykładaniawjęzykupolskimmiałoogromnywpływnapodniesienie
znaczeniauniwersytetuipoziomuprowadzonychwnimwykładów.
Wtymokresiehistorykamimającymidużezasługiwpodtrzymywaniupol-
skościbyliromantycy:HenrykSchmitt(1817-1883)iKarolSzajnocha(1818-
1868).IdącślademnajwiększegopolskiegohistorykategookresuJoachima
Lelewelaniepoświęcalisięwyłączniepisarstwu,naucehistorycznej,leczjed-
nocześnieangażowalisięwdziałalnośćorganizacjikonspiracyjnychpodejmują-
cychnaróżnychpolachwalkęzzaborcą.Niebyliwprawdziedozawoduhisto-
rykaprofesjonalnieprzygotowani,niemniejstworzylidzieładługopozostające
wpamięcizbiorowejspołecznościpolskiej.
Obaj,odwołującsiędooptymistycznejkoncepcjidziejówPolskiJoachima
Lelewela
67,stworzylidzieła,dziękiktórymLwówbyłwlatach50.i60.jednym
65AntoniMałeckiposiadałwswoimdorobkupracezzakresuhistoriiliteratury.Prowadził
równieżsystematycznebadaniahistoryczne.Opublikowałm.in.PanowanieBolesławaKrzywous-
tego(1873),Zprzeszłościdziejowej(2tomy1897),Znaczenieuniihorodelskiejwroku1413
zpunktuwidzeniaheraldycznego(1898).
66W.Szolginia,TamtenLwów.Arcylwowianie,t.VIII,Wrocław1997,s.91.
67Schmittbezsprzeczniezaliczanyjestdoszkołylelewelowskiej.Szajnochazkoleinieprzez
wszystkichhistorykówhistoriografiijestzniąwiązany.Sąwśródnichtacy,którzyuważajągobardziejza
prepozytywistę,prekursorazmiandokonującychsięwhistoriografiilatsiedemdziesiątychXIXwieku.
A.Wierzbickipisał:historykaczasem,leczcałkiemniesłusznie,łączonoznurtemlelewelowskim.Szajno-
chabyłbliskiLelewelowi,przyjmująckoncepcjępierwotnego,przepojonego„duchemwolności”gmino-
władztwasłowiańskiegoorazstającwrzędzieapologetówRzeczypospolitejszlacheckiej.Zbieżnośćtych
elementówniewystarczajednak,bycałokształttwórczościtegohistorykałączyćzlelewelizmem[...].
WtwórczościSzajnochyodnajdziemynatomiastwieleelementówdalekoodlelewelizmuodbiegających.
A.Wierzbicki,Historiografiapolskadobyromantyzmu,Wrocław1999,s.435.
19
