Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedstawianapracaczerpieponadtozbadańnadsemiotycznym
wymiaremgatunkówfolklorunarracyjnego,prowadzonychwramach
szkołymoskiewsko-tartuskiej(B.Uspienski,J.Łotman,P.Bogatyriew
iinni)oraznadpoznawczymwymiaremtekstówfolkloru,którymożna
sprowadzićdoproblemureprezentacjiświatawfolklorze(KADŁUBIEC
1999;SIMONIDES1981;SULIMA1980).Jeślipozostaćprzypropozycjach,
zktórychczerpieniniejszarozprawa,niemożnaniewspomniećopra-
cachP.Kowalskiego,cechującychsięścisłymuwzględnianiemkul-
turowego—historyczniezmiennego—podłożatekstu,którywspo-
minanyautorwykorzystujejakośrodekrekonstrukcjimentalności
związanejzkonkretnąsytuacjąhistoryczną(KOWALSKI2000a).
Tekstfolklorunarracyjnego,jakospecyficznyprzypadekpotoczne-
gotekstu,madwakluczowewymiary:pierwszyznichtowymiarpo-
etycki,ściślezwiązanyzfenomenemindywidualnościtwórczej,choć
oczywiściekażdąpodobnąindywidualnośćkształtujeśrodowisko
społeczno-kulturowe,wktórymjestosadzona.Drugimzkoleijestwy-
miarkognitywny,czylipoznawczy,mającywyjątkoweznaczeniedla
antropologicznierozumianychbadańnadjęzykiemikulturą.Wcen-
trumuwagiwniniejszejpracyznajdujesięwłaśniepoznawczyisyste-
mowy(kulturowoispołecznieuwarunkowany)wymiartekstupotocz-
nego.
Pierwszyrozdziałrozprawymazazadaniewmiarędokładneokre-
śleniekategoriinpotoczność”.Stanowionpróbęudzieleniaodpowiedzi
nanastępującepytania:Jakajestróżnicamiędzytekstamipotoczny-
miaresztątekstów?Jakazachodzirelacjamiędzytekstempotocznym
afolkloremnarracyjnym?
Drugirozdziałpoświęconyjestrelacjimiędzysystememjęzykowym
iobrazemświatarozumianymjakodoświadczanarzeczywistość.Ce-
lem,którymadospełnieniatenfragmentpracy,jestzaprezentowanie
językajakopodstawowegowarunkupoznania.Centralnąkategoriętej
częścirozprawystanowidyskursrozumianyjakosferawzajemnych
oddziaływańmiędzyjęzykowymikulturowymsystemem(langue)oraz
tekstemrozumianymjakojegorealizacja(parole).Dlametodologii
przedstawionychbadańnajważniejszeznaczeniemawskazanieróżni-
cymiędzyjęzykowymsystememjakotakimatąjegoczęścią,która
bezpośrednioprzekładasięnaformępotocznychtekstówinasposób
ichodczytywania,czylinaichobiegowątreść.
Trzecirozdziałpoświęconoproblematycerelatywizmujęzykowego
ikulturowego.Jeślielementemteoriidyskursujesttezaojegozmien-
ności,wydajesiękoniecznepostawieniewtymkontekściepytania
olimityowejzmienności.Chodzirównieżookreślenie,wjakimstop-
niujęzykowoikulturowokonstruowanyobrazświatajestnobrazem”
9
