Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.Charakterystykarachunkowościijejatutównaukowych
27
Każdyzwyróżnionychczłonówjestistotnydlafunkcjonowaniairozwojurachunko-
wości,aichczęściąwspólnązasadyteoretyczne(Brzezin,2000a,s.20-21;Babuś-
ka,2013,s.27-28).Przestrzeganiezasadteoretycznychwpolityceipraktycerachun-
kowościpozwalanazachowaniejejistotyisensuistnieniawypracowanegona
przestrzeniwiekówwróżnychetapachrozwojuludzkościidziałalnościczłowieka.
Zadaniemrachunkowościjakodziałalnościpraktycznejjestodzwierciedleniekonkret-
nychprocesówgospodarczych,przyzastosowaniuteoretycznieuzasadnionychroz-
wiązań,któreznajdująodzwierciedleniewregulacjachprawnych(Gos,2010,s.17).
Niezawszejednoczesnepołączenietrzechczłonówdladanegozagadnieniajestmoż-
liwe,np.ujawnianieinformacjiokapitaleintelektualnymwdodatkowychraportach
niejestregulowaneprawnieiniemapodłożateoretycznegowrachunkowości.
Rachunkowośćjestotwartanainterdyscyplinarność,cojestistotnewsytuacji,
gdysamaniejestuznanazadyscyplinęnaukową.Możnawskazaćjejzwiązkizin-
nymidyscyplinaminaukowymi(np.ekonomiąifinansami,naukamiozarządzaniu,
matematyką,prawem,statystykąstosowaną,informatyką,fizyką,psychologią),któ-
reposzerzająjejhoryzontybadawczeimożliwościróżnorodnegozastosowania14.
Instrumentariumrachunkowości(wtymrachunkowościzarządczej)niezawszejest
wystarczającedopomiaruiprezentacjiniektórychskładnikówmajątkowych,dlate-
gorachunkowośćkorzystazdorobkuinnychdyscyplininaswojepotrzebynauko-
wo-praktycznemodyfikujeiadaptujeichinstrumentarium,np.analizęSWOTczy
benchmarking(Bąk,2013,s.67-68).
1.1.2.Wybraneinstrumentariumnaukowerachunkowości
Rachunkowośćmadługąhistorię(Wojciechowski,1964;Sojak,2013;Klimczak
(red.),2015;DobijaM.,2016a),aniektórzybadaczetwierdzą,żesystemyliczbowe
ipismowykształciłysięnapotrzebyrachunkowości(Ifrah,1990,s.106).Momen-
temprzełomowymwhistoriirachunkowościniewątpliwiebyłoopublikowanie
w1494r.wWenecjidziełapt.TractatusXIdeComputisetScripturisSummade
Arithmetica,Geometria,ProportionietProportionalita(Pacioli,2007),któreprzy-
czyniłosiędospopularyzowaniazasadyfunkcjonowaniaksięgowościpodwójnej
wEuropieinacałymświecie15.
tyką,ponieważjestformułowananajejpodstawie,ajednocześniestanowipodstawędziałańpraktycz-
nych;wrachunkowościmożnazaobserwowaćdwustronnąrelacjęmiędzyteorią(nauką)ipraktyką;
teoria(nauka)niemusiwcałościnadawaćsiędozastosowaniawpraktyce;politykarachunkowościto
sformalizowanedziałaniawtokuprowadzeniarachunkowościwjednostce,łączącewsobieelementy
teorii(nauki)ipraktyki;teoria(nauka)kształtujepraktykęzapośrednictwempolitykirachunkowości.
14Niektóredyscyplinynaukowepozwalająwytłumaczyćpowstanieinaturęrachunkowości,na-
leżądonichm.in.matematykaifizyka.Zmatematycznychumiejętnościkorzystałm.in.L.Pacioliprzy
tworzeniuswoichpracnatematzasadypodwójnejksięgowościifunkcjonowaniaksiągrachunkowych.
Natomiastzasadazachowaniaenergiicharakterystycznadlafizykipozwoliłazrozumiećdwoistośćma-
jątkupodmiotugospodarczegowyrażanegowrachunkowościwpostaciaktywówikapitałów.
15ZanajstarszedziełoopisująceksięgowośćpodwójnąuchodzirękopisB.Cotrugliegoz1458r.
pt.DellaMercatoraetdelMercante(wydrukowanedopiero1573r.).