Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
RozdziałI.BYŁOWSPANIAŁETOWARZYSTWO
DohistorycznoliterackichnależyniewątpliwieMłodaPolska,wtejksiążce
uhonorowanakilkomabardzointeresującymiszkicami.Zczterechszkiców
otwórczościWyspiańskiegouwagęprzykuwaznakomitestudiumDzieci
wdramatachWyspiańskiego-nacopatrzą,cowidzą,kimsą?Rogac-
kiskrupulatniepoliczyłwszystkiedziecięcepostaciewewszystkich(także
mniejznanych)dramatachautoraWesela,opisałichwyglądizachowania,
wskazałnadowodywrażliwościirozumieniaświata,określiłfunkcjetych
postaciwwymowiedramatu.Ujawniłprzyokazji,żeliczebnościągaleriatych
postacidramatycznychmożesprostaćobrazomdzieckawpracachmalarskich
Wyspiańskiego.ZkoleiprzyszkicuSumieniewrozpaczymożemysobie
przypomnieć,żeRogackijestautoremŻywotaPrzybyszewskiego(1987),
bowiemtentekstpoświęconyjestnajlepszemuchybazlicznychdramatów
nsmutnegoszatana”.ChodziodramatZłoteruno,przyokazjianalizyktórego
trudnoniezauważyć,żetematniewiernościmałżeńskiej,będącywdziejach
literaturypożywkąlicznychdramatówikomedii,naprzełomiedziewięt-
nastegoidwudziestegowiekuwambitniejszychdziełachdramatycznych
bywałnajchętniejpodawanywsosietragiczno-fatalistycznym.Takieteżjest
rozwiązaniePrzybyszewskiego.Rogackiwtymszkicuobokprofesjonalnej
analizykompozycji,postaciitp.wprowadzaobszernestreszczeniefabułyijest
tozabiegznakomity,potwierdzającysformułowanekiedyśprzekonanie,że
udanestreszczeniejestconajmniejpołowąinterpretacjihistorycznoliterackiej.
BardzoatrakcyjnypomysłkonstrukcyjnyrządzizkoleiszkicemŻyciepolskie
młodopolskie,wktórymfilozofiażyciafilistrów,artystówitzw.porządnych
kobiet(atakżezasadżyciadomowego)zostałaskodyfikowanawszeregu
cytatówzdwupowieściZapolskiej:SezonowejmiłościiCórkiTuśki.
Paręspośródzebranychwtymtomieszkicówkażerazjeszczeprzywołać
tytuł(tymrazemkonieczniezpodtytułem)wcześniejszejksiążkiHenryka
Rogackiego:Mgłaizwierciadło.Obrazyteatruwprozie,liryceidramacie
okresuMłodejPolski(2001).Tamliterackieprzywołaniaiegzemplifikacje
mieściłysięwzaznaczonymnazwąokresuwymiarzeczasowym(1890-1918),
tupojawiająsięobrazyteatruwdziełachliterackichróżnychepok.Jesttu
np.analizaporównawczapiętnastuobrazównteatruwszkole”wpolskich
iobcychpowieściachdziewiętnasto-idwudziestowiecznych,interesująca
zarównowperspektywiesynchronicznejjakdiachronicznej(szkicUroki
teatruszkolnego-świadectwaliteratury.Od„Wspomnieńniebieskiego
mundurka”do„Stowarzyszeniaumarłychpoetów”),jesttakżeliterackipor-
tretzbiorowynaktoraprowincjonalnego”.Wtymszkicunświadectwalite-
ratury”(np.Kowal,pieniądzeigwiazdySzaniawskiego,LasOstrowskiego,
KomediantkaReymonta)zderzonezostałyzzapisamiautobiograficznymi
