Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wstęp
Autordzieliobrazynanrozumne”induchowe”.Odwołujesiędoarystotelesow-
skiejmetaforyczłowiekajakoczystejtablicyirozbudowujejąwewłaściwysobie
sposób.Mówioczłowiekumiędzyinnymijakoomalarskimobrazie,glinieiskale,
zktórejsnycerzwyrabiaodpowiedniąfigurę.Natejpodstawiekarmelitańskiautor
formułujeteżwłasnądefinicjęistotyludzkiej,którąnazywanszczyrąigołąpojęt-
nością”(II336).
Znamienne,iżwcentrumrozważańKucharskiegozawszejestistotaludzka.
Swoistympretekstemdotworzeniaróżnorodnychporównańiobrazówjestdla
autorapytanie:kimjestczłowiek?Nazywagomałymświatem.Rozdziałtrzeci
prezentujewięcstrukturęontycznączłowieka,pojawiającąsięukarmelitańskiego
autorawróżnorodnychobrazach,nierzadkosymbolicznychimetaforycznych,za-
korzenionychzwłaszczawdziełachmistyków.Kucharskinaucza,żestrukturabytu
ludzkiegoskładasięztrzechpodstawowychczęści:ciała,duszyiduchaniczym
ztrzechosób,zktórychpierwszazajętajestsprawamidoczesnymi,druga–wieczny-
mi,trzecia–doskonała–kontemplujeBoga.Innymrazemautorwymieniapięć
części,mianowicieciało,duszę,ducha,wierzchołekduchaiłaskę.Przedstawiaje
jakokoncentrycznieułożonekołaniczymmieszkaniawzamkuwewnętrznym
św.Teresy.OdwołujesiętymsamymdoArystotelesowskiejteoriikosmosujakosfe-
rycznejmachinyporuszanejprzezPierwszegoPoruszyciela.Byłatomachinaidealna,
natomiastKucharskipisze,żeposzczególneczęściczłowieka–metaforycznekoła–
zostałynpoturbowane”przezgrzech,toznaczyzniszczonezostałydoskonałepro-
porcjemiędzynimiiodtejpory,jakpisałMikołajSęp-Szarzyńskiiwieluinnych
autorów,nczart,światiciało”sąodwiecznyminieprzyjaciółmiczłowieka.
Wielokrotnietakżeautorposługujesięobrazemgóry.Piszenaprzykład:ngórą
jestsamwszytekczłowiek”,nGóraSyjonznaczyumysłludzki,naktóregowierz-
chołkuPanBógmieszka”.AutortymrazemwykorzystałbiblijnyobrazgórySyjon
ialegorięwyniosłegoszczytuśw.JanaodKrzyża,byprzedstawićjużniekoncen-
tryczną,alewertykalnąwizjębytuludzkiego.Ciało,dusza,duch,wierzchołekducha
iłaskasąukazywanejakoczęściowejgóry,takzwanewstępy,poktórychwspina
sięczłowiekniczymMojżesznagóręSynajczyEliasznagóręHoreb.
SątojedynieprzykładymetaforwystępującychwtwórczościKucharskiego.
Wszystkiejednakwmniejszymlubwiększymstopniuodnosząsiędowewnętrznej
budowyczłowieka,łącząwsobiedwieperspektywy–cielesnąiduchową.Ukazują,
wjakisposóbtytułowynmałyświatjednegoczłowieka”stajesięnieskończonym
niebemboskim.
Wrozdzialeczwartymskupiamysięnatomiastnaobrazowaniusomatycznym,
ukazującymczłowiekaprzedewszystkimjakoistotęzmysłową.Kucharskizgodnie
zeswoimiascetycznymipoglądaminakazujeutrzymywaćciałoiduszęnnagieigołe”
(II122).Hiperbolatastanowikolejnesłowokluczwanalizachiinterpretacjach
pismkarmelity.Rozdziałpiątyukazujemiędzyinnymi,wjakisposóbKucharski
