Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
greckojęzycznyzprzełomudrugiegoitrzeciegowiekunaszej
ery,KlaudiuszElian,któremuzawdzięczamytrzeciąwzmiankę
omantykorze,powtarzatensamzestawjejcech,dodajejednak
ciekawyszczegół:
Ktezjaszoświadcza,żewidziałtakiezwierzęuPersów(zostałospro-
wadzonezkrajuIndówdlakrólaperskiego).Niewiemy,czymożna
uznaćKtezjaszazawystarczającyautorytetwtejmaterii.Wkażdym
raziepozapoznaniusięzwłaściwościamitegozwierzęciatrzeba
ostrożniepodchodzićdouwaghistorykazKnidos(IV
,21,przekład
AnnyM.Komornickiej).13
SceptycyzmElianajestzrozumiały,aleobecniesądzimy
raczej,żeKtezjaszwidziałnawłasneoczyszczeniętygrysa,
ajegoinformatorzywyjaśnilimuzapewne,żeżądłapojawiają
sięuniegopóźniej.Okrytycznejpostawieautorówantycznych
zepokpoklasycznychwobecwcześniejszychtekstówświadczy
teżuwagaPauzaniaszaPeriegety(ok.110-180):
Zwierzęciemnatomiast,októrymmówiKtezjaszwswejHistorii
Indii,aktóreHindusinazywająmartichora,Grecyzaśandrofagon
[tj.ludożercą-P.M.],jest-moimzdaniem-tygrys.Tozaś,żemaon
nakażdejszczęcetrzyrzędyzębów,anakońcuogonakolce,którymi
bronisięzbliskaiciskadobardziejoddalonychwrogów-podobnie
jakłucznikwypuszczonymizłukustrzałami-jestoczywiściewie-
rutnymkłamstwem,któreHindusiprzekazująsobienawzajem-jak
sądzę-zezbytniegostrachuprzeddzikimizwierzętami(IX,21,4,
przekładHenrykaPodbielskiego).14
Pauzaniaszmiałzatemnatematfantastycznościmantykory
takiesamozdaniejakuczenizdziewiętnastegoidwudziestego
wieku,przynajmniejci,którzynietraktowalitegoprzekazujako
czystejfantazji.Ogodzącejżądłamimantykorzezludzkimobli-
czemwspomniałjeszczewantykuFlawiuszFilostratoswŻywocie
13
KlaudiuszElian,Owłaściwościachzwierząt(wybór),Warszawa
2005,s.87.
14Pauzaniasz,WędrówkapoHelladzie.UstópbogaApollona,przeł.
JaninaNiemirska-Pliszczyńska,HenrykPodbielski,Wrocław2005,s.269.
17
