Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
MariuszLeńczuk
Jeszczejedenprzykładstanowikolofon,wktórymnajpierwzamieszczony
jestpolskitekst,aponimłaciński(fot.21):
FałaTobie,miłyPanieJesu,zdokonaniategouczynkudobrego.Scrip-
toripropennadabitureipulcrapuella.
Ossol.2,k.419v
Pisarzowizapracępióraniechbędziedanapięknadziewczyna.
Jakmożnazauważyć,odnalezionewezwaniamiałyróżneformy:odmar-
ginesowychwestchnieńwystępującychnajczęściejrównoleglezłacińskimiin-
cipitamimodlitw,przezdłuższewezwaniamodlitewnekierowanegłówniedo
Maryiiświętych,zapisanewkońcowychfragmentachwersówlubnawolnych
przestrzeniachkart–ażporozbudowaneformywystępująceweksplicytach.
Natymetapiebadańtrudnojednoznaczniestwierdzić,czyprzywołanedotąd
przykładyśredniowiecznychwezwańodzwierciedlająróżneetapyichstopnio-
wegokształtowaniairozbudowywania,czyraczejzachowanewmanuskryp-
tachformywystępowałyrównolegle,niezależnieodsiebie.
Wkońcowejczęścirozważańchciałbymprzedstawićzapisy(fot.17–18),
którewprawdziewkatalogachrównieżzostałyokreślonejakowestchnienia
iwezwania,różniąsięjednakznaczącoodidentycznienazwanychprzezemnie
modlitw,przywołanychwewcześniejszychpartiachpracy:
Ach,Chrystemiły,napiłbychsię.
ADomKrakL.XV.8,k.60v
Ach,mojnamilejszykwiecie.
BJ1945,k.11v
Wprawdziezapisyteswoimkształtemwżadensposóbnieodbiegająod
prezentowanychdotądwezwań,leczzewzględunakontekst,doktóregosię
odnoszą,należałobyjeumieścićwosobnymzbiorze.Pierwszyprzykładtowes-
tchnieniezakonnikanadwłasnymlosemidoczesnymipotrzebami,adrugi–
prawdopodobnieutrwalonewmanuskrypciemyślikierowaneprzezstudenta
doukochanejpanny.Wtegotypuprzypadkachnazwa„westchnienie”wy-
magadoprecyzowania,ponieważmożebyćmyląca.Wartosięzastanowić,czy
możliwejestrozgraniczeniedwóchwskazanychokreśleń,traktowanychdotąd
synonimiczniewliteraturzeprzedmiotu.Termin„wezwanie”możnabystoso-
waćwodniesieniudomodlitewnychformuł,natomiastnazwą„westchnienie”
obejmowaćwyrażaneprzezpiszącychemocjezwiązanezżyciemdoczesnym.
Średniowiecznewezwaniapolskojęzycznetomateriałbardzobogatyizróżni-
cowany.Znajdująsięwrękopisachróżniącychsię:tematyką(religijna,filozoficzna,
gramatyczna)iproweniencją(klasztorne,akademickie).Mająróżneumiejscowie-
niewkodeksie(marginesy,wyklejki,interlinie)ipozostająwróżnymstosunkudo
