Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
CzęśćI.Wartośćproduktupracy-czaswekonomii
(TWD3,s.175)81.Wzwiązkuztympozostajeteżto,żetowarunie
możnasprzedaćpowyżejlubponiżejjegowartości,gdyż„warto-
ściąjegojestto,zacosięgosprzedaje”(TWD3,s.181).
ZdaniemMarksaBaileyniezauważa,żeistnieniemiarywarto-
ści(czyli
defacto
pieniądza)zakładaistnienieczegoś„trzeciego”
,
„coaniniemawartości,anisamoniejesttowarem,leczstanowi
substancjęwartościisprawiadopiero,żeproduktystająsiętowa-
rami[...]”(TWD3,s.182).Mierzeniewartościtowarówzakłada,że
wartościtejużistnieją,azmienność(stałajednostkawartościnie
istnieje)jestich„rysemcharakterystycznym”(TWD3,s.184).War-
tośćzmieniasięwrazzezmianąprodukcyjności.Nieistniejeraz
nazawszeustalonyczasspołecznieniezbędnydoprodukcjiwar-
tościużytkowejdanegotypu.
Schölerwskazuje,żeoilewartośćużytkowatowaruwstosun-
kudoinnychtowarówpozostajeczymśdanyminiezmiennym82,
otylewartośćwymiennapodleganieustannejzmianie83.Miara
zmieniasięwrazzpostępemgospodarczym84.Zbiegiemczasujed-
nakpodnosisię,relaniebiorąc,wydajność.Wartośćtowarówcią-
glesięzmniejsza[…]”85.Niezmiennajestjedynie„immanentna
miarawartości”
,tj.samopojęciewartości86.Teoriawartościopar-
tejnapracywskazujewłaśnietaką„niezmiennąsubstancję”-czas.
Trzebaprzyznać,że-ontologiczniebiorąc-odróżnieniewła-
sności„zewnętrznych”(nabywanychprzezrzeczywrelacjach)
odwłasności„wewnętrznych”(immanentnychrzeczom)nastręcza
dużetrudności.Jestbardzoprawdopodobne,żewogólenieist-
niejąwłasnościrzeczy,któreniebyłybynabywanewoddziaływa-
niach,związkach,zależnościachzinnymirzeczami.Wzwiązku
81Wtymcytaciejestbłąd:zamiast„AiC”powinnobyć„BiC”.Umieszczonawcytowanym
dzielewersjaangielskacytatujestpoprawna.
82Tezętęmożnakwestionować,boczywartośćużytkowapewnychtowarówniewzrastawraz
pojawieniemsięinnych,którychobecnośćpozwalalepiejzużytkowaćtepierwsze.Czypoja-
wieniesięmaszynyparowejniezmieniłowartościużytkowejwęgla?
83H.Schöler,
DieLohntheoriedesKarlMarx
,s.17.
84K.Kühne,
ÖkonomieundMarxismus
,s.166,167.
85J.Robinson,
GrundproblemederMarxschenÖkonomie
,s.40.
86K.Kühne,
ÖkonomieundMarxismus
,s.166,167.
46
