Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
EugenvonBöhm-Bawerk
destylatwartościwymiennejalbo,używającsłówMarksa,Dtowspólne,
coznajdujewyrazwstosunkuwymiennym,czyliwwartościwymiennej
towarów”,aprzedstawienierzeczywsposóbodwrotnydoprowadzinasdo
Dwartościwymiennejjakokoniecznegosposobuwyrażaniaczyteżformy
przejawianiasięwartości”(t.I,s.43).
OdokreśleniapojęciawartościMarksprzechodzidowyłożeniajejilo-
ściiwielkości.Ponieważpracastanowisubstancjęwartości,towkonse-
kwencjitakżewielkośćwartościwszystkichdóbrbędziezawartąwnich
ilościąpracy,tj.będziemierzonaczasempracy.Alenieindywidualnym
czasempracy,jakijednostkaprzypadkowopotrzebowała,bywytworzyć
danedobro,tylkoDspołecznieniezbędnymczasempracy”,któryMarks
definiujejakoDczaspracypotrzebnydowytworzeniajakiejśwartości
użytkowejwistniejącychspołecznienormalnychwarunkachprodukcji
iprzyspołecznieprzeciętnymstopniuumiejętnościiintensywnościpra-
cy”(t.Is.44).Dalejzaśpisze:
Tylkoilośćspołecznieniezbędnejpracy,czyliczaspracyspołecznie
niezbędnydowytworzeniajakiejśwartościużytkowej,określawiel-
kośćjejwartości.Poszczególnytowargratuwogóletylkorolęprze-
ciętnegoegzemplarzaswegorodzaju.Towary,wktórychzawartesą
jednakoweilościpracy,czylitakietowary,któremożnawytworzyć
wciągutakiegosamegoczasupracy,majądlategotakiesamewiel-
kościwartości.Wartościdwóchtowarówtaksięmajądosiebie,jak
czasypracyniezbędnedoichwytworzenia.DJakowartościwszyst-
kietowarysątylkookreślonymiilościamizakrzepłegoczasupracy”
(t.I,s.44–45).
NastępniewyprowadzanejestwielkieDprawowartości”napodstawie
Dimmanentnychprawwymianytowarów”(t.I,s.182,192),któretopra-
wowartościrządzistosunkamiwymiennymi.Prawotogłosi,jakwymaga
tegokonsekwencja,żetowarysąwymienianewstosunkudouprzedmio-
towionegownich,społecznieniezbędnegoprzeciętnegoczasupracy(np.
t.I,s.86).Inneformywyrażeniategosamegoprawagłoszą,żetowary
sprzedawanesąwedługichwartości(np.t.I,s.183,225;t.III,cz.1,
s.282)albożewymieniasięekwiwalentnaekwiwalent(np.t.I,s.192,
225).Coprawdawpojedynczychprzypadkach,wzależnościodchwilo-
wychwahańpopytuipodaży,zdarzająsięcenywyższelubniższeodwar-
tościwynikającejzpracy,jednakteDwahaniacenrynkowych[ł]równo-
ważąsię,znosząsięwzajemnieisamesprowadzająsiędocenyprzeciętnej
jakowewnętrznejichreguły”(t.I,s.192,przyp.37).Natomiastwdługim
okresieDwprzypadkowychiwciążzmieniającychsięstosunkachwymia-
ny[ł]czasspołecznieniezbędny[ł]zawszedajeosobiegwałtownie
znaćjakoregulująceprawoprzyrody”(t.I,s.86).Marksmówiwtymkon-
tekścieoDwiecznychprawachwymianytowarowej”(t.I,224),Dzasadzie
racjonalnej”iDnaturalnymprawie[ł]równowagi”(t.III,cz.1,s.282).
