Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
teknowejwojny.Uważali,żeświatowezasobyuranupowinnybyćkontrolowaneprzezmię-
dzynarodowąpolicję.StanyZjednoczoneiWielkaBrytaniawydawałysięnaturalnymiczłon-
kamitejformacji;mogłyteżwchodzićwskładpaństwaLigiNarodów,anawetZSRR,pod
wolność–zniewoleniepisałteżTocqueville:niemanictrudniejszegoodnaukiwolności,swe
owocepokazujeonadopiero,gdysięzestarzeje.Rodzisięwbólach,przyakompaniamencie
burzinawałniciwbólachumiera–zapomniana;niktniewiejuż,dlaczegowywalczona.De-
Wolnośćtociężkapracaiobietnicaszczęściatylkodlatych,którzysamijąsobiewypracują–
godnie,zposzanowaniemdlainnegoczłowiekaprzywspółczuciuijednoczesnymbezwzględ-
nymtraktowaniuprzestępcy.Jeśliludoczekujeodswojegorządutylkoutrzymaniaporządkui
potrafipodjąćdziałania;wydajemusię,żesiła–najlepiejpolicyjnaimilitarna–jestodpo-
wiedziąnawszystko,żeprawopięścimającelegitymizacjębędziezbawieniem.Normalnielu-
dzieodpowiedzą:ależnie,pozastosowaniutakiejmetody,wwarunkachpokojuodrazupotę-
pimytakiedziałanie.Nieprawda,dalejstosowaćbędąprzemoc,będąsiędoniejodwoływali,
będąsięjejdomagali.Dziejesiętakdlatego,żedoludzkiegoumysłuprzenikaignorancja,z
wkrajachdespotycznychludzieniewiedzą,jakzabieraćsiędodziałania,ponieważ
nicimsięniemówi.Wkrajachdemokratycznychdziałajączęstonachybiłtrafił,gdyżchcesię
powiedziećimwszystko.Pierwsiniewiedzą,drudzyzapominają.Ważnesprawygubiąsię
wśródmnogościszczegółów.
Ipomyśleć,żepisałtojużczłowiekwXVIIIwieku!
Relatywnestająsięnietylkosztuczniewytworzoneświaty,relatywnestająsiętakże
wartości,dopotęgidrugiejlubnawetsześcianusprawiając,żetocoprzedchwiląbyłojeszcze
24PrzemysławGrudziński„Uczeniabarbarzyńcy…”str.92
25AlexisdeTocqueville„OdemokracjiwAmeryce”,FundacjaAletheia2005,str.215
26Tamże,str.516
27Tamże,str.586
27
