Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
74
Meandryprawakarnegoikryminalistyki
Prawoniechronidóbrprzedjakimikolwieknaruszeniami,leczprzedniebezpiecz-
nymidziałaniamizbędnymi,przedzagrożeniamiprzekraczającymikonieczność,
innymisłowy—oddziaływaniamispołecznienieaprobowanymi.Normaprawna
możezakazywaćjedyniedającychsięuniknąćnaruszeńdóbrprawnych,niemoże
natomiastzakazywaćtakichzachowań,wktórychrealizujesięnormalneżyciespo-
łeczne,awięczachowańnspołecznieadekwatnych”46.Przykładyprzytaczaneprzez
H.Welzla47(iinnychzwolennikównaukiospołecznejadekwatnościczynu)świad-
cząotym,iżkryteriumspołecznejadekwatnościtraktowanojakoelementnorma-
tywnyograniczający—zgodniezprzeważającympoglądem—zakresznamienno-
ściczynówzarównoumyślnych,jakinieumyślnych.
Naukaoobiektywnymprzypisaniuskutkuwistotnysposóbwzbogaciłanor-
matywnącharakterystykęsprawstwawprowadzającobokprzesłanekdotyczących
określeniasamegozachowaniasięrównieżkryterianormatywnedotyczącerelacji
łączącejniebezpiecznyczynzopisanymwustawieskutkiem.Wyraźnieelementy
teeksponujetzw.formułapodstawowaobiektywnegoprzypisania48,którawnaj-
bardziejsyntetycznymujęciuokreśla,iżobiektywnieprzypisanymożebyćskutek
spowodowany(wrozumieniuteoriiwarunkowości)zachowaniemdanegoczłowie-
katylkowówczas,gdyczyntenstworzyłprawniezabronioneniebezpieczeństwo
dlachronionegoprzedmiotuczynuiwłaśnietoniebezpieczeństwozrealizowało
sięwpostaciskutkuopisanegowzespoleznamiontypuprzestępstwa49.Niejest
celemniniejszegoopracowaniaomawianieposzczególnych,różnieformułowanych
wnauceiczęstoodmiennienazywanychszczegółowychkryteriówproponowanych
przezobjektiveZurechnungslehre(wtymbudzącychszczególnekontrowersjetzw.
kryteriównegatywnych),zgodniezktórymizabronionywustawieskutekmożebyć
przypisanyautorowiczynunjakojegodzieło”
.
Wtymmiejscustwierdzićjedynienależy,żespotykanedodziśstanowisko,
iżwprawiekarnymdlaokreśleniaodpowiedzialnościzaskutekwystarczyusta-
leniezwiązkuprzyczynowegoipoddaniewynikukorekciewramachocenywiny,
pozostajewopozycjinietylkowstosunkudonaukioobiektywnymprzypisaniu,
aleiwpewnejmierzetakżewstosunkudowymienionychjuż,poprzedzającychją
koncepcji,które—jakpowiedziano—znanesąoddziesięcioleciiprowadzączęsto
dotezszerokoaprobowanychwbadaniachnadzespołemznamionprzestępstwa.
46
Tamże,s.517.
47
Por.powoływanyprzykładdotyczącynamówieniastryjadojazdypociągiemwocze-
kiwaniu,iżzginieonwkatastrofiekolejowej(cosięwistociestało—H.Welzel,Studien…,
wyd.cyt.,s.717).Innyznanyprzykładdotyczypozbawieniawolnościpasażera,którypo-
międzyprzystankamikolejowymichciałbyopuścićwagon,doktóregowsiadłomyłkowona
poprzedniejstacji.
48
NiektórzyautorzyokreślająjąjakodieGrundformel(derLehrevonderobjektiven
Zurechnung)albodieGrundregel(por.K.Kühl,Strafrecht…,wyd.cyt.,s.42-43),innijako
np.derLeitgedanke(por.np.W
.Gropp,Strafrecht.AllgemeinerTeil,Berlin,Heidelberg2005,
s.156)albo—poprostu:dieallgemeineFormelderobjektivenZurechnung(K.Hoffmann-
-Holland,Strafrecht.AllgemeinerTeil,Tübingen2011,s.47).
49
H.-H.Jescheck,T.Weigend,Lehrbuch…,wyd.cyt.,s.287.
